۱۳۹۸ فروردین ۲۱, چهارشنبه

خود آموز خود اندیشی (۱۱۴)


شین میم شین

نه اندیشه مادرزاد وجود دارد
و
نه اندیشیدن مادرزادی.
اندیشیدن
را
باید مثل هرعلم،
در روندی دشوار فراگرفت.


شیخ سعدی
(۱۱۸۴ ـ ۱۲۸۳ و یا ۱۲۹۱)
(دکتر حسین رزمجو: بوستان سعدی، ص ۱۱ ـ ۱۵)

 خداترس را بر رعیت گمار
که معمار ملک است
 پرهیزگار

بداندیش تو ست آن و خونخوار خلق
که نفع تو جوید، در آزار خلق

ریاست به دست کسانی خطا ست
که از دست شان، دستها بر خدا ست.

مکافات موذی، به مال اش مکن
که بیخش بر آورد باید ز بن

مکن صبر بر عامل ظلمدوست
که از فربهی بایدش کند، پوست

سر گرگ باید هم اول برید
نه چون گوسفندان مردم درید
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۱۱ ـ ۱۵.)

۱
خداترس را بر رعیت گمار
که معمار ملک است پرهیزگار

معنی تحت اللفظی:
نماینده خود
را
برای گرفتن بهره مالکانه و غیره از رعایا
از
پارسایان
برگزین.

برای اینکه پارسایان مملکت ساز
اند.

سعدی
در
این بیت شعر
به
پادشاه
یعنی عالی ترین عضو و نماینده اشرافیت بنده دار و فئودال و روحانی
رهنمود
می دهد:

سؤال

سعدی
در
این بیت شعر
تثلیث (تریاد) ش  ـ گ  ـ گ
را
به شکل تثلیث شاه ـ مباشر ـ رعایا
بسط و تعمیم می دهد.

جواب

سعدی
در
این بیت شعر
تثلیث (تریاد) شبان ـ گرگ ـ گله
را
به شکل تثلیث شاه ـ مباشر ـ رعایا
بسط و تعمیم می دهد.

۲
خداترس را بر رعیت گمار
که معمار ملک است پرهیزگار

  تئوری «شبان ـ گرگ ـ گله»
یکی از مهم ترین جامعه ـ تئوری های سعدی
است.

سعدی
پادشاه
را
شبان
جا می زند
که
وظیفه اش حراست از گله رعیت است.

آدم
باید خیلی خر باشد
که
عالی ترین عضو طبقه حاکمه استثمارگر و ستمگر
را
و
ضمنا
عالی ترین نماینده آن
را
شبان رعایا
تصور کند.

شبان بینوا
پرولتر جامعه بنده داری و فئودالی و بورژوایی
است.

ادامه دارد.

۲ نظر: