۱۳۹۸ فروردین ۳۱, شنبه

سیری در مرثیه ابتهاج «طبری» در رثای احسان طبری (۲۹)

 

تحلیل
از
میمحا نجار

خلقت او خود خطا بود از نخست
شیشه
 کی ماند به سنگستان
 درست؟


جان نازآیین آن آیینه رنگ
چون کند
با
سیلی این سیل سنگ؟
از شکست او که خواهد طرف بست؟

تنگی دست جهان است این شکست

پیش روی ما گذشت این ماجرا
این کری تا چند،
 این کوری چرا؟
 
۱
خلقت او خود خطا بود از نخست
شیشه
 کی ماند به سنگستان
 درست؟


جان نازآیین آن آیینه رنگ
چون کند
با
سیلی این سیل سنگ؟
معنی تحت اللفظی:
روح عطوفتسرشت آن شخصیت آیینه رنگ
تحت ضربات سیلی سیل سنگ
چه می توانست کرد؟
سایه
که
در
بیت قبلی
احسان طبری
را
به
شیشه در سنگستان
تشبیه کرده بود،
یعنی
از
دیالک تیک شیشه و سنگ
بهره برگرفته بود،
اکنون
طبری
را
به
شخصیتی آیینه رنگ
تشبیه می کند
و
روح و روان طبری
را
به صفت نازآیین می آراید.
آیینه ای
که
در
زیر ضربات سیلی سیل سنگ قرار گرفته است.
۲
جان نازآیین آن آیینه رنگ
چون کند
با
سیلی این سیل سنگ؟
سایه
در
نهایت سادگی
طبری شناس ناشناسی
است:
آدم شناسی سایه
هم
ستایش انگیز
 است
و
هم
حیرت انگیز.
روح و روان احسان طبری
را
بهتر از سایه نمی توان تصور و تصویر کرد:
جان نازآیین
یعنی
روح و روانی که تار و پودش 
از
ناز
(نوازش، عطوفت، حریریت، نرمی و مهربانی)
تشکیل شده است.
۳
جان نازآیین آن آیینه رنگ
چون کند
با
سیلی این سیل سنگ؟
 
سایه
طبری
را
از 
تبار آیینه 
می داند.
سایه
با
مفهوم آیینه رنگ
زلالی و زیبایی،
 صفا و صداقت 
و
 شفافی و یکرنگی (بی ریایی) احسان طبری
را
برجسته می کند.
۴
جان نازآیین آن آیینه رنگ
چون کند
با
سیلی این سیل سنگ؟
اجامر ارتجاع سیاه فئودالی ـ فوندامنتالیستی
(جانیان روانی سنگدل سپاه پاسداران کثافت اسلامی)
جان نازآیین شخصیتی آیینه رنگ
 را
به
سیل سیلی سنگ
بسته اند.

این بیت مرثیه سایه
کلایمکس
(قله رفیع این مثنوی)
است.

این هنوز تمامت عظمت این بیت شعر سایه نیست.
۵
جان نازآیین آن آیینه رنگ
چون کند
با
سیلی این سیل سنگ؟
در
مصراع اول این بیت شعر،
کلمات حاوی حرف نون
و
در
مصراع دوم
کلمات حاوی حرف سین
پشت سر هم ردیف می شوند
و
بر
شیوایی و زیبایی و دلنشینی شعر
می افزایند.
مفهوم استعاری ـ استه تیکی سیلی سیل سنگ
خارق العاده
است
و
احتمالا
سایه
اولین کسی است 
که
 این مفهوم را توسعه داده است:
سیلی سیل سنگ.

این
شاهکار
به
تمام معنی 
است.
۶
جان نازآیین آن آیینه رنگ
چون کند
با
سیلی این سیل سنگ؟
می توان گفت
که
سایه
برای سرودن این مثنوی
تمامت بضاعت فکری، فلسفی، هنری، استه تیکی، تخیلی و خلاقیت پوئه تیکی خود
را
بسیج کرده و به خدمت گرفته است.
این مثنوی سایه
در
هر صورت
به
مثابه قوی ترین، غنی ترین و فراموش ناشدنی ترین شعر او
در
تاریخ پر درد و رنج توده رنجبر
ثبت خواهد شد
تا
آیندگان
نسل به نسل
بخوانند
و
بر
خمینی و خامنه ای و دودمان این زالوها و زباله ها
لعن و نفرت و نفرین
بفرستند.

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر