۱۳۹۷ دی ۸, شنبه

خود آموز خود اندیشی (۸۶)

 

شین میم شین
 
نه اندیشه مادرزاد وجود دارد
و
نه اندیشیدن مادرزادی.
اندیشیدن
را
باید مثل هرعلم،
در روندی دشوار فراگرفت.


 در مدح سعد بن ابی بکر بن سعد
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸ ـ ۱۰)

۱
صدف را که بینی ز دردانه پر
نه آن قدر دارد که یکدانه در

معنی تحت اللفظی:
ارزش صدفی مملو از در دانه
کمتر از ارزش صدفی است که حاوی در تکدانه ای
است.

منظور شیخ این است
که
ارج و ارزش شاهزاده شیراز
بیشتر از ارزش همه دور و بری ها ست.

سؤال

سعدی در این بیت شعر،
از
سوئی
دیالک تیک ف  و محتوا
را
به شکل دیالک تیک ص  مملو از دردانه کوچک و ص  حاوی یک دردانه بزرگ بسط و تعمیم می دهد
و
به درستی
نقش تعیین کننده
را
از آن صدف حاوی یک دردانه بزرگ می داند.

جواب

سعدی در این بیت شعر،
از
سوئی
دیالک تیک فرم و محتوا
را
به شکل دیالک تیک صدف مملو از دردانه کوچک و صدف حاوی یک دردانه بزرگ بسط و تعمیم می دهد
و
به درستی
نقش تعیین کننده
را
از آن صدف حاوی یک دردانه بزرگ می داند.

۲
صدف را که بینی ز دردانه پر
نه آن قدر دارد که یکدانه در

تسلط سعدی به متد فکری دیالک تیکی
در
همین بیت شعر
آشکار می گردد.

شاهزاده و شاه
بیشک
منظور سعدی
را
نمی فهمند.

در این سخن سنجیده سعدی
فرم
(صدف)
ثابت می ماند.

فقط محتوای مربوطه
تغییر می یابد:

الف
صدف
یک بار با دردانه های کوچولو
پر می شود.

ب
بار دیگر
با در تکدانه واحدی.

شگرد دیالک تیکی سعدی
این
است
که
صدفی
را
برتر می شمارد
که
به لحاظ تعداد
حاوی کمترین دردانه است.

برای درک محتوای این بیت شعر
باید
دیالک تیک کمیت و کیفیت
را
شناخت.

در
دیالک تیک کمیت و کیفیت
نقش تعیین کننده
از آن کیفیت است.

سعدی
اگر مارکسیست نیست، چیست؟

۳
صدف را که بینی ز دردانه پر
نه آن قدر دارد که یکدانه در

سعدی
در این بیت
دیالک تیک کمیت و کیفیت
را
به شکل دیالک تیک یک صدف مملو از دردانه و یک صدف حاوی در یکدانه بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را از آن از آن کیفیت (صدف حاوی یک در یکدانه) می داند.

صدف پر از درهای خرد، ارزش در یکدانه را ندارد.

صدف حاوی یک در یکدانه (از نظر کمی نازلتر، ولی از نظر کیفی عالی تر) ارزشمندتر و زیباتر است
 از
صدف حاوی دهها دردانه خرد و کوچک
(از نظر کمی بالاتر، ولی از نظر کیفی نازلتر).

سعدی
یک سال بعد،
 در گلستان،
همین دیالک تیک
 را
به شرح زیر بسط و تعمیم خواهد داد:


اسب تازی وگر ضعیف بود
همچنان از طویله ای خر، به.

معنی تحت اللفظی:
ارزش یک اسب تازی ضعیف
بیشتر از ارزش دهها خر است.

سؤال

سعدی
در این بیت شعر
نیز
 دیالک تیک ک  و کیفیت
را
به شکل دیالک تیک ط  و یک اسب تازی بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را از آن کیفیت (یک اسب تازی) می داند.

جواب

سعدی
در این بیت شعر
نیز
 دیالک تیک کمیت و کیفیت
را
به شکل دیالک تیک طویله ای خر و یک اسب تازی بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را از آن کیفیت (یک اسب تازی) می داند.

در اواسط قرن نوزدهم
 دیالک تیک کمیت و کیفیت
توسعه و تکامل فلسفی شگرفی یافت و برای توضیح روندهای طبیعی، اجتماعی و فکری بسیار بغرنج و پیچیده به خدمت گرفته می شود، که به جای خود توضیح داده خواهد شد.

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر