۱۳۹۲ مهر ۲۳, سه‌شنبه

دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین (43)

 مانفرد بور (1927 ـ 2008)
فیلسوف و مورخ فلسفه
رئیس انستیتوی مرکزی در آکادمی علوم آلمان دموکراتیک
از برجسته ترین نمایندگان مارکسیسم ـ لنینیسم
از مدافعان مارکسیسم ـ لنینیسم در قبال جریانات جدید تحت نام مارکسیسم (مثلا «فلسفه امید» ارنست بلوخ)
اثر معروف او:
«در زمنیه انتقاد از ایدئولوژی بورژوائی» 
آثار: 
گذار از فیشته به هگل (1965)
عظمت و محدودیت فلسفه کانت (1974)
عقل ـ انسان ـ تاریخ (1977)
تاریخ معقول (1986)
مداخلات، موضعگیری ها، اظهارات راجع به فونکسیون اجتماعی فلسفه و علم (1987)
اروپا و وضع معنوی زمان (میراث معنوی اروپا) (2000)

 آرامگاه حکیم پرولتاریا در گورستان سنت پیوس در برلین

فصل سوم
گرایشات، طرز تفکر های اصلی و بحران فلسفه بورژوائی واپسین   
پروفسور دکتر مانفرد بور
برگردان شین میم شین

بخش اول
گرایشات اصلی فلسفه بورژوائی واپسین   

1
·         هیچ طبقه اجتماعی در تاریخ یافت نمی شود که در مبارزات اجتماعی خویش برای نیل به آماج های طبقاتی اش بدون جهان بینی کامیاب شده باشد.

2
·         این حقیقت امر هم در رابطه با فرماسیون های اجتماعی ماقبل سرمایه داری معتبر است و هم در رابطه با بورژوازی آغازین و بورژوازی امپریالیستی.

3

 گالیله ئو گالیله (1564 ـ 1642)
مقبره گالیله در فلورانس
فیلسوف، ریاضی دان، فیزیکدان، ستاره شناس
کاشف کشفیات خارق العاده در رشته های مختلف علوم طبیعی

·         جهان بینی بورژوازی آغازین، فلسفه کلاسیک بورژوائی   بوده است که به وسیله غول های بزرگی از قبیل گالیله، بیکن و دکارت تا هگل و فویرباخ تشکیل و نمایندگی شده است.

4
·        در رابطه با عصر امپریالیسم می توان گفت:
·        پدیده های بحرانی جامعه امپریالیستی در مراحل معین توسعه آن، هر چه بیشتر شدت گرفته اند، توسعه جهان بینی به همان اندازه جانسخت تر، دور برد تر و مؤثرتر بوده است.

5
·        جهان بینی خواهی در فلسفه بورژوائی واپسین و در ایدئولوژی بورژوائی واپسین بطور کلی در سال های پایانی قرن نوزدهم، در سال های گذار از قرن نوزدهم به بیستم، یعنی در دوره گذار از سرمایه داری رقابت آزاد به امپریالیسم و سپس در فاصله دو جنگ جهانی اول و دوم و بالاخره پس از جنگ جهانی دوم شدت خارق العاده داشته است.

·        (واژه «جهان بینی خواهی» را به تقلید از  واژه های «آزادی خواهی، عدالت خواهی و غیره» ساخته ایم. مترجم)  

6
·        تنها در پرتو این حقیقت امر می توان به توضیح جریانات زیر نایل آمد: 

الف

 هنری برگسون (1859 ـ 1941)
فیلسوف فرانسوی
برنده جایزه نوبل ادبیات (1927)
همراه با نیچه و دیلتی از نمایندگان مهم فلسفه حیات
مؤلف آثار متعدد

·         دوره آوازه شوپنهاور، نیچه و برگسون

ب
 رودولف اویکن (1846 ـ 1926)
فیلسوف آلمانی
از نمایندگان فلسفه حیات
برنده جایزه نوبل ادبی
مؤلف آثار متعدد

·        دوره آوازه اویکن و وایتهد

ت
 گابریل مارسل (1889 ـ 1973)
فیلسوف فرانسوی
از سردمداران اگزیستانسیالیسم مسیحی
از آثار او:
وجود و داشتن
راز وجود
سقوط عقل

·        دوره آوازه هایدگر و مارسل

پ
·        دوره آوازه جریانات مختلف به اصطلاح نئو ایدئالیستی (و به عبارت دقیقتر فلسفه حیاتی) در فلسفه بورژوائی واپسین

7
·        این سنتی است که در تاریخ توسعه فلسفه بورژوائی تحت شرایط امپریالیستی هرگز قطع نشده و حتی دچار وقفه نگشته است.

8
·        وجود همزمان فرم های نمودین طرز تفکر پوزیتیویستی تغییری در این حقیقت امر نمی دهد.
·        برای اینکه این طرز تفکرها در سیستم ایدئولوژی بورژوائی واپسین و قبل از همه در چارچوب جهان بینی بورژوائی واپسین، لنگه دیگری برای طرز تفکر فلسفه حیاتی بوده اند.

9
·        این بدان معنی است که طرز تفکر پوزیتیویستی و طرز تفکر فلسفه حیاتی گرایشات اصلی ایدئولوژی بورژوائی واپسین را و بویژه گرایشات اصلی توسعه جهان بینانه (و یا فلسفی) آن را تشکیل می دهند.  

10
·        طرز تفکر پوزیتیویستی و طرز تفکر فلسفه حیاتی مکمل یکدیگرند و از نقطه نظر توسعه ایدئولوژیکی کلی در امپریالیسم، وحدتی را تشکیل می دهند.

·        (برای آشنائی دقیقتر با طرز تفکر پوزیتیویستی  مراجعه کنید به
·             
1
·        مانفرد بور، «فعلیت انتقاد لینی از پوزیتیویسم»، 1972

2
·        اندراس گدو، «فلسفه بحران»، 1978

3
·        مانفرد بور و شرایتر، «تئوری شناخت، راسیونالیسم انتقادی، رفرمیسم. راجع به مسخ پوزیتیویسم در سال های اخیر»، 1979

·        برای آشنائی دقیقتر با طرز تفکر فلسفه حیاتی مراجعه کنید به
  
1
·        فلسفه حیات، در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

2
·        اندراس گدو، «فلسفه بحران»، 1978

3
·        اشتایگروالد، «فلسفه بورژوائی و رویزیونیسم در آلمان امپریالیستی»، 1980)

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر