۱۳۹۸ بهمن ۹, چهارشنبه

سیری در سخنی از ولتر (۳)

 
ولتر 
(۱۶۹۴ ـ ۱۷۷۸)
از 
متنفذترین مؤلفین روشنگری فرانسه
در
 فرانسه،
 قرن هجدهم
 را 
«قرن ولتر»
می نامند.
از
 منتقدین سرسخت استبداد، حاکمیت فئودالی و انحصار جهان بینانه کلیسای کاتولیک.
از
 تدارک بینندگان معنوی برجسته انقلاب فرانسه
حربه او در دفاع از اندیشه های خویش عبارت بود
 از
استیل بیان عامه فهم، طنز و طعنه و ریشخند
 
ویرایش و تحلیل
از
مسعود بهبودی
 
۱
 هدف از جنگ صرفاً دزدی است. 
این‌که کسانی که سرگرم جنگ‌اند 
از 
کرده‌ی خود 
شرمسارند 
از اینجا معلوم می‌شود 
که 
حکومت‌ها
 آشکارا اعلام می‌کنند:
 «با توسل به نیروی نظامی 
جز برای دفاع از خود مخالف‌اند.»

این جمله ولتر
حامل و حاوی طنز 
و
ضمنا
  نکات تأمل انگیزی
 است:

  کسانی که سرگرم جنگ‌اند 
از کرده‌ی خود شرمسارند
حکومت‌ها
 «با توسل به نیروی نظامی 
جز برای دفاع از خود مخالف‌اند.»

۲

کسانی که سرگرم جنگ‌اند

نکته اول این است 
که
ولتر
جنگ ها
را
میان کسان
تصور و تصویر می کند
و
نه
میان طبقات حاکمه و یا طبقات اجتماعی.
 
این از معایب تئوریکی و تبیینی مشترک مهم همه روشنفکران ماقبل مارکسیستی است.
با
مارکسیسم
رادیکالیته
پا به عرصه پراتیک و تئوری و تبیین می نهد.
دست به ریشه قضایا برده می شود.

۳

از کرده‌ی خود شرمسارند

 نکته دیگر این است
که
شرمساری از سجایای اخلاقی اشخاص و طبقات انقلابی
است.
مرتجعین توان شرمساری ندارند.
یعنی بی شرم اند.
 
۴

حکومت‌ها

نکته بعدی
 مفهوم حکومت
 است.
حکومت یعنی هیئت حاکمه
که
نماینده سیاسی طبقه حاکمه و تابع و وابسته به طبقه حاکمه است.
یعنی
در 
دیالک تیک حاکمیت و حکومت
و
یا
در
دیالک تیک طبقه حاکمه و هیئت جاکمه
نقش تعیین کننده
 از
 آن حاکمیت و یا طبقه حاکمه 
است.

۵

 «با توسل به نیروی نظامی 
جز برای دفاع از خود مخالف‌اند.»

این جمله ولتر
حاوی و حامل طنز
است.
 
ولی
غلط ترجمه شده است.
ویرایش:
طرفین جنگ
مخالف جنگ
جز برای دفاع از خویشند.
 
طنز قضیه اینجا ست
که
طرفین جنگ
هر دو
مدعی
دفاع از خود هستند.
 
این به معنی انکار اعتبار دیالک تیک حمله و دفاع است.
 
این به معنی متهم کردن همدیگر به حمله است.
طنز قضیه هم همین جا ست.
مهاجم
خود
را
مدافع 
جا می زند.
 
این ضمنا
بر خلاف ادعای ولتر
نه
نشانه شرمساری طرفین جنگ، بلکه نشانه و نشانگر بی شرمی آنها ست.
 
ادامه دارد.

۱ نظر: