۱۳۹۴ دی ۲۳, چهارشنبه

دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین (399)


پروفسور دکتر هورست هولتسر
فصل هشتم
علوم اجتماعی / جامعه شناسی
برگردان شین میم شین

بخش هفتم
توسعه جامعه شناسی بورژوائی
در کشورهای مختلف سرمایه داری

پیشکش به

 سرگرد عطارد
سردار سلحشور توده و حزب توده
در (۲۷ مهر ماه ۱۳۳۳) تيرباران شد.


فرانکلین هنری گیدینگز
(1855 ـ 1931)
«اصول جامعه شناسی» (1896)  
«بررسی هایی در تئوری جامعه بشری» (1922)  
«تمدن و جامعه» (1932)  

·        گیدینگز به مراتب قوی تر از اسمال، خواهان پژوهش اجتماعی تجربی است.    

1

هربرت اسپنسر (1820 ـ 1903)
فیلسوف و جامعه شناس
مؤسس تئوری اوولوسیون و از پیشقراولان سوسیال ـ داروینیسم

·        گیدینگز در آثار فوق الذکر خود، طرح های کومته، اسپنسر، ترید و دورکهایم را نمایندگی می کند و می کوشد که از آنها قوانین تجربی ملموس راجع به مناسبات اجتماعی در عصر خود را استخراج کند.   

2

·        گیدینگز در آثار خود از تزی شروع به حرکت می کند که بنا بر آن، «توسعه اجتماعی فقط مرحله ای از اوولوسیون کیهانی» است.»
·        («اصول جامعه شناسی» (1911)، ص 327)  

·        مراجعه کنید به  اوولوسیون، روولوسیون (انقلاب)  در تارنمای دایرة المعارف روشنگری  

3
·         بنظر گیدینگز، توسعه اجتماعی، بخشا نتیجه اوولوسیون ناآگاهانه است.
·        (همانجا، ص 380)    

4
·        بنظر او، «توسعه اجتماعی، بخشا نتیجه برنامه ریزی آگاهانه است»، که جامعه را به مثابه «ارگانیسم» پدیده می آورد.
·        (همانجا)     

5
·        فونکسیون جامعه ی سازمان یافته ـ به مثابه قله توسعه از مبارزه برای بقا در جوامع بدوی تا وحدت اخلاقی در جوامع مدرن ـ از طرق زیر تبلور و تحکیم می یابد:    

الف
·        از طریق قبول و رد افراد و شخصیت های مختلف

ب
·        از طریق اجبار و ایثار (تحمیل و خدمت) افراد و شخصیت های مختلف    
·        (گیدینگز، «دیگر مسائل جامعه شناسی» در مجله «انجمن جامعه شناسان امریکا»، شماره 15، ص 60)  

6
·        بنظر گیدینگز، «هوشمندانه، تحمل پذیر و مدد رسان خواهد بود، اگر ابتکار عمل را به دست گیریم، مسئولیت پذیریم و نقش مؤثری در پیوند دسته جمعی بازی کنیم»
·        (همانجا، ص 252)    

7
·        بنظر گیدینگز، (ضمنا به نظر اسمال و وان)، کاپیتالیسم «رام» (افسار زده شده) فرم جامعه سازمان یافته است که در آن فونکسیون یاد شده می تواند به بهترین وجهی تحقق یابد.      

8
·        وظیفه جامعه شناس، بویژه پژوهش اجتماعی تجربی، عبارت است از توصیف طرز تشکیل نوع نمونه (تیپ) روحی و خصلتی مناسب آن.    

9
·        گیدینگز، این نوع نمونه را نوعی از «شعور اجتماعی» محسوب می دارد.
·        (گیدینگز، «جامعه شناسی استنتاجی»، 1901)   

10
·        بنظر گیدینگز، «شعور اجتماعی چیزی جز احساس و یا تفکر نیست که در آن واحد در همه افراد بشری صورت می گیرد و یا در تجمعات و یا اجتماع (همبود) از یکی به دیگری منتقل می شود.
·        روح اجتماعی عبارت است از نمود ارواح فردی بیشمار در تأثیر متقابل.
·        این تأثیر متقابل چنان صورت می گیرد که همه همزمان احساس واحدی را و یا حالت واحدی را استنباط می کنند.
·        به قضاوت واحدی می رسند.
·        شاید هم مثل همدیگر عمل کنند.
·        به عبارت کوتاه، روح اجتماعی عبارت است از وحدت افراد بیشمار و یا وحدت توده.»
·        (گیدینگز، «اصول جامعه شناسی»، ص 12 )   

11
·        بنظر گیدینگز، «شعور اجتماعی» را می توان به طرز تجربی در «رفتار پلورالیستی»، یعنی در رفتار مشترک افراد در شرایط تحریک آنها به انجام اعمال بزرگ دید.
·        (گیدینگز، «بررسی هائی در تئوری جامعه بشری»، 1926، ص 252)      

12
·        «رفتار پلورالیستی، موضوع اصلی روانشناسی اجتماعی است که اغلب جامعه شناسی نامیده می شود.
·        رفتار پلورالیستی، موضوع اصلی علم آماری ـ اسلوبی است که اولا رفتار پلورالیستی را به فاکتور هائی (عواملی) تجزیه می کند.
·        ثانیا مسائل زیر را در رابطه با آن توضیح می دهد:     

الف
·        همپیوندی (انتگراسیون) آن را    

ب
·        تمایز پذیری آن را   

ت
·        فونکسیون پذیری آن را   
·        (همانجا)   

(پلورالیسم به وجود گروه ها، سازمان ها، نهادها، نظرات، اندیشه ها، ارزش ها و جهان بینی ها در کلیه عرصه های هر جامعه و یا دولت اطلاق می شود که بطرز برابر حقوق در جوار یکدیگر قرار دارند و بر سر نفوذ و قدرت با یکدیگر رقابت می ورزند.
 پلورالیسم فلسفی به نگرش فلسفی و تئوری ئی اطلاق می شود که بنا بر آن، واقعیت از اصول مستقل بیشمار  تشکیل یافته است که فاقد شالوده مشترکند. مترجم)   

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر