تجربی و نظری (امپیریکی و تئوریکی) (1)

پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان شین میم شین

·        تجربی و نظری (امپیریکی و تئوریکی) به دو نوع شناخت علمی اطلاق می شود که در کردوکار معرفتی انسان و در روند پژوهش علمی او وحدتی را تشکیل می دهند و همدیگر را تکمیل می کنند.

·        مراجعه کنید به دیالک تیک تجربی ـ نظری (دیالک تیک امپیریکی ـ تئوریکی) در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

I

معارف تجربی (امپیریکی)

1

·        دانش تجربی نتیجه مشاهده، بررسی آزمایشگاهی و استفاده از روش های علمی دیگر است که بر شناخت حسی مبتنی اند و ماهیتا به شناخت حسی مربوط می شوند، ولی نمی توان آنها را در شناخت حسی خلاصه کرد.

·        مراجعه کنید به دیالک تیک حسی و عقلی (سنسوئال ـ راسیونال)  در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

 2

·        بکمک شناخت تجربی، توصیف حتی المقدور جزء به جزء ابژکت ها، روابط و غیره مربوط به عرصه مورد نظر صورت می گیرد.

3

·        معارف (و یا شناخت های) تجربی اما قاعدتا فقط پدیده های خارجی را منعکس می کنند.

4

·        بر بنیان معارف تجربی نه توضیح ماهیت پدیده ها امکان پذیر می گردد و نه کشف علل و نه پیشگوئی های دقیق علمی امور نا شناخته. 

II

معارف نظری (تئوریکی) 

  

1

·        معارف نظری حاوی قرینه حسی بی واسطه نیستند.

2

·        مفاهیم انتزاعی (مجرد) که معارف نظری بوسیله آنها تبیین می یابند، قاعدتا به معنی ابژکت های ایدئالیزه گشته و به معنی بازسازی های منطقی واقعیت اند و بطور بی واسطه با هیچ ابژکت واقعی که در دانش منتج از تجربه  حسی بکمک مشاهده و آزمایش وجود داشته باشد، انطباق ندارند.

·        مراجعه کنید به ایدئالیزاسیون در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

3

·        دانش نظری ماهیت پدیده ها را در عرصه مربوطه منعکس می کند.

4

·        دانش نظری هم توضیح امور تجربی شناخته شده را و هم پیشگوئی علمی امور نا شناخته را امکان پذیر می سازد.

5

·        جملات حاوی دانش نظری می توانند ـ بر خلاف جملات تجربی ـ  از روابط عینی موجود پرده بردارند.

ادامه دارد.