پوزیتیویسم (7) (بخش آخر)

پروفسور دکتر مانفرد بور 
پروفسور دکتر گئورگ کلاوس 
برگردان شین میم شین

47

 اوتو نویرات (1882 ـ 1945) 
فیلسوف و اقتصاددان و از سران نئوپوزیتیویسم

·        اوتو نویرات در تلاش برای نجات نئوپوزیتیویسم از تضادهای جدی با واقعیت، پیشنهاد می کند که بطور ساده، جملات مشخص معینی به عنوان «جملات پروتوکلی»، یعنی به عنوان نقطه پایانی تقلیل منطقی مقرر شوند.

الف

·        اما اینکه کدام نقطه پایانی باید مقرر شود، می بایستی به عهده دانشمند مربوطه محول شود و علاوه بر این هر موقع قابل تصحیح باشد. 

·        مراجعه کنید به احکام پروتوکلی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری  

ب

·        تلاش برای نجات نئوپوزیتیویسم از تضادهای ایدئالیستی ـ ذهنی با واقعیت عینی به غلطیدن هر چه عمیقتر در منجلاب سوبژکتیویسم منجر می شود و علاوه بر آن تضادهای جدیدی را نیز پدید می آورد.

ت

·        چون آنگاه این سؤال مطرح می شود که چنین «جمله پروتوکلی» که بطور سوبژکتیف مقرر می شود، اگر با تئوری علمی ئی که صحتش را پراتیک اثبات کرده، در تضاد قرار گیرد، چه باید کرد؟

پ

·        اگر کسی در مقابل این تئوری مقاومت بخرج دهد، وارد تضاد جدیدی با واقعیت عینی خواهد شد وضمنا آن آخرین بقایای علمیت ظاهری خود را از دست خواهد داد.

ث

·        اگر کسی به «جملات پروتوکلی» پشت پا زند، این بدان معنی خواهد بود که «جملات پروتوکلی» مبانی علوم را تشکیل نمی دهند، بلکه برعکس، حاکی از آن خواهد بود که علوم مبتنی بر واقعیت عینی اند، که مبانی «جملات پروتوکلی» محسوب می شود.

·        ولی این بمعنی پشت پا زدن بر نئوپوزیتیویسم و رهسپار شدن بسوی ماتریالیسم خواهد بود.   

48

·        سیستم نئوپوزیتیویسم را می توان در مفهوم فیزیکالیسم جمعبندی کرد.

·        مراجعه کنید به فیزیکالیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری   

الف

·        از دیدگاه فیزیکالیسم، تفاوت علوم مختلف با یکدیگر نه به سبب داشتن موضوعات مختلف مربوط به پیوندهای عینی، بلکه صرفا به سبب استعمال زبان های علمی مختلف است.

·        و همه این زبان های علمی مختلف قابل ترجمه به یک زبان واحد، یعنی زبان فیزیکی هستند.

ب

·        تئوری این زبان فیزیکی و این ادعا که فیزیک می تواند شالوده هر علم منفردی باشد، «فیزیکالیسم» نامیده می شود.

ت

·        نئوپوزیتیویسم با این چرخش در تئوری خود، بر مبنای قانون باطل «بدنبال آن، پس بدلیل آن» به مکانیسیسم منتهی می شود.

پ

·        در «فیزیکالیسم» کلیه تفاوت های کیفی فرم های وجودی ماده از بین می روند، همانطور که در سوبژکتیف کردن مقوله کیفیت تدارک دیده شده بود.

·        مراجعه کنید به فرم های حرکت ماده  در تارنمای دایرة المعارف روشنگری 

ث

·        بدین طریق است که روانشناسی به رشته ای از فیزیک مبدل می شود و بخش اعظم علوم اجتماعی از این لحاظ و یا بطورکلی از عرصه علم بدر رانده می شوند و یا تا حد موضع فکری ما قبل علمی تنزل می یابند.

ج

·        اگر کسی بخواهد تجربه روانی «قرمز دیدن» را «به زبان فیزیکی ترجمه کند»، باید در باره حالت جسمانی ئی صحبت کند که با آن حالت روحی معادل باشد.

·        پارادوکس آشکاری خواهد بود، اگر از کسی خواسته شود که مثلا روند روانی یک تأمل ریاضی را به زبان فیزیکی ترجمه کند.

49

·        این ادعا که تأملات علمی یک ریاضی دان راجع به مکان هذلولی (n) بعدی را می توان به واکنش های جسمانی فیزیکی تقلیل داد، یاوه آشکاری بیش نیست و کوچکترین ربطی به علمیت ندارد.   

الف

·        تلاش هائی که از موضع نئوپوزیتیویسم، با استفاده از ترفندهای سوفیستی نوین باصطلاح «منطقی» برای حفظ علمیت و منطقمندی ظاهری صورت می گیرند،  ناگزیر و بطور قانونمند به یاوه منتهی می شوند.

·        (شیوه استدلال سوفیستی به  شیوه اثبات عوامفریبانه و حقه بازانه قضایای غلط اطلاق می شود. مترجم)

·        مراجعه کنید به سوفیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری   

ب

·        تز معرفتی ـ نظری اساسی نئوپوزیتیویسم، مبنی بر اینکه جهان از مجموعه روانگذشت های شخصی تشکیل می یابد، منطقا به نفی آن منتهی می شود.

·        زیرا آن به زبان خود نئوپوزیتیویسم بطور «تجربی» قابل امتحان نیست و لذا به قول نئوپوزیتیویسم «متافیزیکی» است.

·        (نئوپوزیتیویسم مفاهیم فلسفی را به شیوه دلخواه جدیدی تعریف می کند.

·        مفهوم «متافیزیکی» یکی از آن  مفاهیم است.

·        در قاموس نئوپوزیتیویسم، هر ادعائی که بطور «تجربی» قابل آزمون نباشد، متافیزیکی نامیده می شود.

·        از این رو ست که ما آن را در گیومه عرضه می کنیم. مترجم)

50

·        با اوج گیری فاشیسم، کردوکار محفل وین در آلمان قطع شد.

·        بعد از جنگ جهانی دوم، نئوپوزیتیویسم در ایالات متحده آمریکا، انگلستان، کشورهای اسکاندیناوی و آمریکای لاتین کسب اعتبار کرد.

الف

·        نمایندگان مختلف نئوپوزیتیویسم به آموزش اولیه که توسط محفل وین بوجود آمده بود، پی در پی واریانت های جدیدی افزودند، اما همه آنها در چارچوب تعین ایدئالیستی ـ ذهنی و ماهیتا اگنوستیسیستی (ندانمگرائی)  باقی ماندند.

ب

 چارلز ویلیامز موریس (1901 ـ 1979) 
نئوپوزیتیویست، فیلسوف و سمیوتیست

·        نئوپوزیتیویست ها بویژه چارلز ویلیامز موریس امروزه عمدتا به بررسی های سمیوتیکی اشتغال دارند.

·        مراجعه کنید به پوزیتیویسم منطقی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری    

پایان