استالینیسم (10)

اثری از مجید گرامی 

پروفسور دکتر ورنر هوفمن 

برگردان میم حجری

آموزش مارکسیسم کلاسیک راجع به 

«دیکتاتوری پرولتاریا»

بخش اول  

خطوط اساسی تئوری

«دیکتاتوری پرولتاریا» 

ادامه

 

III

·        تبدیل دولت از یک «قوه خاص» به یک «قوه عام» خلق (مارکس)، ورود آزاد مردم به ادارات دولتی، سیستم انتخابات عمومی، عزل مأمورین دولتی و کنترل مداوم آنها از سوی خلق را امکان پذیر می سازد.

·        (مارکس، «راجع به کمون پاریس»، «کلیات مارکس و انگلس»، جلد 17، ص 339)

 

·        به این معنا بوده که لنین حتی قبل از پیروزی انقلاب اکتبر، چه رسد به بعد از پیروزی آن، اجرای فوری «حسابرسی و کنترل» را، یعنی «عملی کردن کنترل واقعا کلی و عمومی از سوی تمامت خلق» را و نهایتا «گذار از کنترل کارگری به اداره کارگری را عملی می سازد.»

·      (لنین، «اقتصاد و سایست در دوره دیکتاتوری پرولتاریا»، «مجموعه آثار لنین»، جلد 30، ص 93، 1919)

بخش دوم

انتظارات کلاسیک های مارکسیسم

I

·        از شالوده اصلی و خارائین مرزبندی شده آموزش «دیکتاتوری پرولتاریا» باید انتظارات خاصی را مجزا ساخت که کلاسیک های مارکسیستی با پیدایش جامعه بی طبقه پیوند داده اند.

·        این انتظارات ـ در وهله اول ـ به شرایط تاریخی گذار مربوط می شوند:

شرط اول

1

·        طبقه تحت ستم، در راه سرنگونی قهرآمیز نظام حاکم، قدرت دولتی را بدست می گیرد.

·        انگلس جوان در طرح مبتنی بر پرسش و پاسخ خود تحت عنوان «قوانین اساسی کمونیسم» (در سال 1847 میلادی)   چنین می نویسد:

·        «پرسش :

·        آیا از بین بردن مالکیت خصوصی از طرق صلح آمیز ممکن است؟

·        پاسخ :

الف

·        کاش ممکن می شد.

·        و کمونیست ها آخرین کسانی خواهند بود، که مخالف آن باشند.

ب

·        کمونیست ها خیلی خوب می دانند، که هر توطئه ای بی فایده و حتی زیانبار است.

ت

·        کمونیست ها خیلی خوب می دانند، که انقلاب ها، بطور تعمدی و دلبخواه صورت نمی گیرند، بلکه همه جا و همیشه پی آمد ضرور شرایطی بوده اند، که مستقل از اراده و خواست و رهبری احزاب منفرد و یا کل طبقه بوده اند.

پ

·        شما این را هم می بینید، که توسعه و تکامل پرولتاریا، تقریبا در همه کشورهای متمدن، با توسل به قهر سرکوب می شود و ضمنا زمینه انقلاب از سوی دشمنان کمونیست ها ـ با تمام قوا ـ آماده می گردد.

ث

·        اگر بدین طریق، پرولتاریای تحت ستم را ـ نهایتا ـ به انقلاب وادارند، ما هم به همان سان در عمل، همانطور که اکنون در حرف، به دفاع از امر پرولتاریا برخواهیم خاست.»

·        («کلیات مارکس و انگلس»، جلد 4، ص 372 )

2

·        کلاسیک های مارکسیسم ـ اما ـ برخلاف آنارشیست ها، بلانکیست ها، سندیکالیست های انقلابی و امثالهم، هرگز به تعیین «آخرین نبرد» اقدام نکرده اند.

3

·        برای مارکس و انگلس، وسایل و فرم های تحول اجتماعی، مسئله پرنسیپ نبوده است، یعنی اصل نبوده است.

·        ( اصل (پرنسیپ) در فلسفه مارکسیستی ـ لنینیستی عبارت است از قانون اساسی عام که از تعمیم قوانین و خواص ماهوی واقعیت عینی حاصل می آید.

·        اصل هم در کار نظری و هم در رفتار عملی نقش راهنما ایفا می کند. 

·        اصول از دیدگاه ماتریالیستی  «نه مبدأ بررسی، بلکه نتایج نهائی آن اند.

·        اصول بر طبیعت و تاریخ بشری پیاده نمی شوند، بلکه از آنها انتزاع می شوند.

·        طبیعت و عالم انسانی، خود را بر طبق اصول سازمان نمی دهد، بلکه اصول تا آنجا صحت دارند که با طبیعت و جامعه انطباق دارند.»

·        («کلیات مارکس و انگلس»، جلد 20، ص 33)    

·        اصول از دیدگاه ایدئالیستی اما برعکس، قوانین اساسی ئی تلقی می شوند، که از اندیشه محض نشئت می گیرند و بخودی خود صحت دارند. مترجم)  

4

·        هم مارکس و هم انگلس ـ در سال های آخر ـ این مسئله را ممکن دانسته اند، که یک حزب سوسیالیستی بتواند ـ روی هم رفته ـ بطرق «صلح آمیز»، یعنی مثلا از طریق انتخابات عمومی، قدرت دولتی را بدست گیرد.

5

·        مارکس در سال 1878 میلادی، در این زمینه می نویسد:

الف

·        «هر توسعه و تکامل تاریخی، تا زمانی می تواند «صلح آمیز» بماند، که در راه خود با موانع قهرآمیز از سوی قدرتمندان جامعه مربوطه مواجه نشود.

ب

·        اگر به عنوان مثال، طبقه کارگر در انگلستان و یا ایالات متحده آمریکا، در پارلمان و یا کنگره، اکثریت داشته باشد، آنگاه می تواند از راه قانونی، قوانین و نهادهائی را که بر سر راه توسعه و تکامل او قرار دارند، از میان بردارد، البته تنها به میزانی که توسعه و تکامل جامعه آن را ایجاب می کند.

ت

·        اما جنبش «صلح آمیز» می تواند به یک جنبش «قهرآمیز» مبدل شود، اگر آن با مخالفت طبقات طرفدار شرایط کهنه ی قبلی مواجه شود :

·        در این صورت، اگر آنها (همانطور که در جنگ داخلی آمریکا و در انقلاب فرانسه اتفاق افتاد) با توسل به قهر سرکوب شوند، به عنوان شورشیان بر ضد قدرت «قانونی» سرکوب خواهند شد.»

·        («نامه های مارکس و انگلس به ببت، لیب کنشت، کائوتسکی»، ص 516، «جنگ داخلی در فرانسه، مقدمه»، «کلیات مارکس و انگلس»، حلد 22، ص 19)

6

·        لنین به «فراروئی» یک جمهوری بورژوائی به دولت کارگری وقوف داشت و آن را چندی بعد از انقلاب فوریه (1917) روسیه امکان پذیر می دانست.

7

·        اخیرا در سال 1960 میلادی، اعلامیه احزاب کمونیستی و کارگری (مسکو) این مسئله را تکرار کرده است:

·        در شرایط تغییر یافته کنونی، امکان گذار به یک نظام دولتی مولدین از طرق پارلمانی وجود دارد.

ادامه دارد.