میم حجری
از كتاب «زمينه جامعه‌شناسي»
مقدمه اول
شناخت
مقدمه اول
شناخت
ادامه
ت
ملاك شناخت:
حقيقت
براي سنجش شناخت از ديرگاه ميزان يا ملاكي به كار
برده اند.
اين ملاك
كه
حقيقت (truth)
نام گرفته است،
تطابــق شناخــت است
با هستـي يا واقعيت (reality).
شناختي كه موافق نظام هستي باشد،
در خور صفت
«حقيقي» است،
و
معرفتي كه از واقعيت به دور باشد،
شناخت «سقيم» يا دور از
حقيقت است.
بنابراين
حقيقت يكي از صفات يا كيفيات شناخت
است.
۱
براي سنجش شناخت از ديرگاه ميزان يا ملاكي به كار
برده اند.
اين ملاك
كه
حقيقت (truth)
نام گرفته است،
تطابــق شناخــت است
با هستـي يا واقعيت (reality).
معلوم نیست که آریانپور این خرافه را از کجا پیدا کرده است.
شناخت چیست؟
شناخت
نوعی کار است.
شناخت
کار فکری است.
کار که هدف و آماج بشر نیست.
هدف و آماج کوزه گر
که
کوزه گری نیست،
تا کسی ادعا کند که «ملاک سنجش کوزه گری، حقیقت است.»
هدف و آماج کوزه گر
تولید کوزه است.
یعنی تغییر طبیعت بنا بر حوایج بشری است.
یعنی
تغییر خاک و آب به کوزه برای حمل و نگهداری و خوردن آب است.
حقیقت
نه ملاک سنجش شناخت،
بلکه هدف و آماج کاری به نام شناخت است.
حقیقت
خودش محتاج ملاک و معیار است.
ملاک و معیار حقیقت
پراتیک
(کار، کردوکار، عمل، تجربه، آزمون، آزمایش)
است.
پراتیک
یکی از مهمترین کشفیات کارل مارکس است.
پراتیک
هم
زادگاه حقیقت
است
و
هم
معیار مطمئن حقیقت
است.
پراتیک
(تجربه)
مطمئن ترین معیار برای تمیز حقیقت از باطل است.
تئوری
(اندیشه، ادعا، نظر، قضاوت، حکم)
با خوردن به محک پراتیک اثبات و یا رد می شود.
کسی که ادعای فدایی دیگری بودن را دارد، صحت ادعای خود را فقط می تواند در محک تجربه نشانش دهد.
حافظ هم می داند:
من فدایی تو ام، اگر شک داری، امتحانم کند.
خوش بود گر محک تجربه آید به میان
تا حقیقت ادعای من ثابت شود.
به قول مارکس
پراتیک
هم
زادگاه حقیقت
است
و
هم
محک و ملاک و معیار حقیقت.
شناخت طبیعت و هر چیز دیگر
فقط در اثر پراتیک و در روند پراتیک میسر می شود.
اگر پراتیک بشری نبود، تفکر و تکلم و شناخت بشری محال می گشت.
به همین دلیل
انگلس می گوید:
بشر
نه مخلوق خدای واهی، بلکه مخلوق پراتیک است.
امتحانش دشوار نیست:
شروع به کاری، همان و به کار افتادن مغز و اندیشیدن، همان
و
توسعه و تکمیل طرز کار و ابزار کار، همان.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر