فرهنگ مفاهیم فلسفی (الف) اتمیسم منطقی) (۱)

  

پروفسور دکتر هوبرت هورستمن

برگردان

شین میم شین

 

۱

·    اتمیسم منطقی به آموزه نئوپوزیتیویستی اطلاق می شود که بنا بر آن، «جهان» از حقایق امور منفرد اولیه، لایتجزاء، مستقل و جدا از یکدیگر تشکیل یافته است و منظور از «جهان» چه بسا عبارت است از آنچه که به طور بیواسطه وجود دارد، یعنی مجموعه ای متشکل از احساس های حسی بشری است که با یکدیگر به طور علی (علتی ـ معلولی) پیوند نیافته اند.

 

۲

·    آغازگاه فلسفی اتمیسم منطقی را ایدئالیسم ذهنی (سوبژکتیو) هیوم تشکیل می دهد.

 

۳

·    به نظر هیوم، مبنای ضرور (جبری) و کافی تصورات، خاطرات و افکار (ایده های) بشری را، یعنی کل کردوکار فکری بشری را ادراکات حسی ساده، لایتجزاء و ترکیبی از این ادراکات ساده و لایتجزاء تشکیل می دهند.

 

۴

·    پایداری و برگشت معین ادراکات معینی، توهم واقعی بودن چیزهای فکری را در خارج از ذهن انسان ها بیدار می سازند.

 

۵

·    جهان، آن سان که در ادراکات ما وجود دارد، از اتفاقات اتم گونه تشکیل یافته است که مرکب به نظر می رسند، ولی هرگز پیوند علی (علتی ـ معلولی) با هم ندارند.

 

 

۶

·    ماخ به پیروی از هیوم، جهان را به «عناصر» لایتجزای (رنگ ها، آهنگ ها (تون ها)، مکان ها، زمان ها و غیره) با خصلتی خنثی (نه مادی و نه فکری) تجزیه می کند که می توانند به نحوی از انحاء نظام یابند و با هم ترکیب شوند و چیزهای بغرنج معینی را پدید آورند.

 

۷

·    برتراند راسل و ویتگنشتاین به پیروی از هیوم و ماخ به تجزیه و تحلیل منطقی زبان برای درک خصلت اتم گونه «جهان» می رسند.

 

۸

·    برتراند راسل میان سه فرم اساسی جمله تفاوت قائل می شود: 

 

الف

·    جملات عنصری (اله منتاز)

 

ب

·    فونکسیون های حقیقی جملات عنصری

 

پ

·    تعمیم ها (ژنرالیزاسیون ها)

 

 ۹

·    به نظر برتراند راسل، فونکسیون های حقیقی جملات عنصری و تعمیم ها (ژنرالیزاسیون ها) را می توان از جملات عنصری (اله منتار) استخراج کرد.

 

۱۰

·    جمله عنصری (اله منتار) را اما نمی توان به جملات دیگر تجزیه کرد.

 

۱۱

·    جمله عنصری از ازل اتم گونه است.

·    ولی از ادراکات (کلمات) ترکیب یافته است.

 

۱۲

·    با هر ادراک، چیزی مطابقت دارد:

·    چیزی از «جهان»

 

۱۳

·    نظام موجود میان ادراکات در هر جمله با پیوند معینی میان چیزها مطابقت دارد.

 

۱۴

·    با کل جمله عنصری حادثه ای و یا حقیقت امر منفردی مطابقت دارد.

 

۱۵

·    جملات عنصری تصاویری از حقایق امورند.

 

ادامه دارد.