خود آموز خود اندیشی (۹۶۵)

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

مقدمه

بخش دوم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۰)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

 

تنها محتوائی که حافظ برای معشوق کذائی اش می تواند برگزیند،

«رأی» و «عدل» او ست که در واقع رأی و عدلی اختراعی و انتسابی است، نه واقعی و ماهوی:

 

حافظ

چون کاینات جمله به بوی تو زنده اند

ای آفتاب، سایه ز ما بر مدار هم

 

معنی تحت اللفظی:

دلیل زنده بودن کاینات، بوی تو ست.

تو مثل خورشیدی.

سایه خود را از ما دریغ مدار.

 

۲

بر یاد رأی انور او آسمان به صبح

جان می کند فدا و کواکب نثار هم

 

معنی تحت اللفظی:

آسمان

با یاداوری حکم او به صبح جان فدا می کند و ستارگان را نثار او می کند.

 

۳

گوی زمین ربوده چوگان عدل او ست

و این بر کشیده گنبد نیلی حصار هم.

معنی تحت اللفظی:

عدل او حکم چوگان را دارد و کره زمین، حکم گوی را

و

آسمان کبود حصار او ست.

 

خواجه در این غزل، کاری جز خ. مالی اغراق امیز  پادشاه خونریزی را ندارد.

 

ادامه دارد.