دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۹۱)

 

پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت 

و دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین

پیشکش
به

امیر حسین آریان پور

 

مشاهده 

(ملاحظه، بررسی مبتنی بر نظارت)

۹

·    این نوع از مشاهده، متد مشاهده مستقیم نامیده می شود که با مشاهده مواد ثانوی و غیره، یعنی تجزیه و تحلیل اسناد تفاوت دارد.

·    مراجعه کنید به تجزیه و تحلیل اسناد در دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی  

۱۰

·    مشاهده گر در متد مشاهده مستقیم موضع دریابنده (دریافت کننده) دارد.

۱۱

فرم های مشاهده

·    فرم های مشاهده به شرح زیرند: 

الف

·    مشاهده خویشتن  

     (خود بینی)

ب

·    مشاهده رفتار

·    (مشاهده شخص دیگر، دگر بینی)

۱۲

·    دگر بینی می تواند فرم های زیر را داشته باشد:

۱

·    دگر بینی می تواند مشاهده الحاقی باشد که در آن مشاهده گر به واحد مشاهده تعلق دارد.

۲

·    دگر بینی می تواند مشاهده شرکت کننده باشد که در آن، مشاهده گر در حیات واحد مشاهده شرکت می ورزد.

۳

·     دگر بینی می تواند مشاهده غیر الحاقی باشد که در آن مشاهده گر آگاهانه از واحد مشاهده فاصله می گیرد.

۱۳

·    اگر مشاهده خویشتن (خود بینی)، بنا بر برنامه مشاهده ی استاندارد گشته ای صورت گیرد، در آن صورت به مشاهده عینی نزدیکتر می شود.

۱۴

·    دگر بینی می تواند علاوه بر این مشاهده آشکار باشد.

·    در این صورت، مشاهده گر فونکسیون خود را با واحد مشاهده در میان می گذارد.

۱۵

·     دگر بینی می تواند مشاهده مخفی باشد.

·    در این صورت، مشاهده گر فونکسیون خود را با واحد مشاهده در میان نمی گذارد.

۱۶

·    مشاهده، بسته به درجه سازمانیابی اش به دو دسته زیر تقسیم بندی می شود: 

الف

·    مشاهده استاندارد گشته

ب

·    مشاهده استاندارد نگشته

۱۷

·    میان ایندو نوع مشاهده امکانات تغییر بیشماری وجود دارد.

·    مشاهده استاندارد گشته فرم فوق العاده توسعه یافته ای از مشاهده سوسیولوژیکی است.

۱۸

·    مشاهده استاندارد گشته بر مبنای قوانین آماری صورت می گیرد و نتایج حاصله از آن را می توان به طرز مته متیکی (ریاضی) حلاجی کرد.

ادامه دارد.