۱۳۹۶ خرداد ۱۲, جمعه

سیری در شعر «ناگه غروب کدامین ستاره؟» (۲۱)


 
 مهدی اخوان ثالث
  (م. امید)
  (۱۳۰۷ ـ ۱۳۶۹)  
 
ویرایش و تحلیل
 از
شین میم شین

ناگه غروب کدامین ستاره؟ 
(۱۳۴۱ ـ ۱۳۵۰) 
 ادامه 
 
۱
 

  او دید، من نیز دیدم:
  دم لابه های سگی را 
ـ سگی زرد ـ
 که جلد (چابک و چالاک) می رفت، می ایستاد و دوان بود،
  دنبال مردی، که با یک بغل نان خوشبوی و تازه
  چالاک و چابک روان بود

اخوان
اکنون
دیالک تیک فراز و فرود 
را
دیالک تیک توانگر و گدا
را
به شکل دیالک تیک مرد نانمند و سگ زرد، بسط و تعمیم می دهد.
 
۲
اخوان
عملا
حکایت پیشین را در فرم حکایت دیگری
ولی با همان محتوا
ادامه می دهد:
 
اخوان 
در حکایت پیشین
دیالک تیک فراز و فرود 
را
دیالک تیک توانگر و گدا
را
به شکل دیالک تیک رهگذران و جوان ژنده پوش صرعی، بسط و تعمیم داده بود.
 
۳
بدین طریق
هومانیسم سرشته به اندوه
در حکایت قبلی
به
 ناتورالیسم سرشته به اندوه 
در حکایت جدید
گره می خورد
 و 
خواننده و شنونده شعر را به تفکر، تأمل و تعمق برمی انگیزد.

۴
  او دید، من نیز دیدم:
  دم لابه های سگی را 
ـ سگی زرد ـ
 که جلد (چابک و چالاک) می رفت، می ایستاد و دوان بود،
  دنبال مردی، که با یک بغل نان خوشبوی و تازه
  چالاک و چابک روان بود
 
یکی از مهمترین مشخصات شعر اخوان
 همراهی اصیل و بی سر و صدای هومانیسم با ناتورالیسم 
است.
 
 
در اشعار احسان طبری 
هم
البته در کسوتی فلسفی
ناتورالیسم  نیرومندی
نمایندگی می شود.
 
به عنوان مثال
در شعر فلسفی 
«از میان رگ ها و الماس ها»
 
 
این شعر ارجمند احسان طبری
 باید تحلیل شود
 تا 
از
غنای ناتورالیستی غول آسای آن 
پرده بر افتد.

۵
  او دید، من نیز دیدم:
  دم لابه های سگی را 
ـ سگی زرد ـ
 که جلد (چابک و چالاک) می رفت، می ایستاد و دوان بود،
  دنبال مردی، که با یک بغل نان خوشبوی و تازه
  چالاک و چابک روان بود
 
اخوان
همه خصوصیات گدایان 
را 
در سگ زرد (که برادر شغال است) باز می یابد
 و 
نشان خواننده و شنونده شعر می دهد.
 
مفهوم دملابه
به احتمال قوی
یکی از مفاهیم خودساخته اخوان است.
 
مفاهیم خاص اخوان باید از آثار او استخراج و تحلیل شوند 
تا 
به ذهن جامعه رسوخ کنند، 
به خدمت گرفته شوند 
و
 به استغنای فکری و فلسفی جامعه 
منجر شوند.
 
سیطره نفرت انگیز اجامر فئودالی - روحانی
جامعه ما را به فقر مفهومی وحشت انگیزی
 دچار ساخته است.
 
آدم
چه بسا
در حسرت پیدا کردن کسی آه می کشد که غیر از عرعر هنری داشته باشد.
 
۶
در مفهوم دملابه اخوان
 سگی تصور و تصویر می شود 
که
 در آن واحد
هم دم تکان می دهد و هم التماس می کند.
 
۷
اخوان 
از 
گدا و گدایی
 بیزار است.
 
فرق هم نمی کند که گدا آدم باشد و یا سگ.
 
۸
اخوان 
در شعری که ترجمه کرده و ما مورد تأمل قرار داده ایم و منتشر کرده ایم،
به مقایسه سگ با گرگ می پردازد.
 
در 
این ترجمه اخوان
 ضمن تحقیر سگ 
(آنهم نه سگ ولگرد، بلکه سگ زحمتکش) 
 گرگ
ایدئالیزه می شود.

۹
اخوان
بدین طریق
دچار خطای اسلوبی تأسف انگیزی می گردد:
 
اخوان 
چیز ها، پدیده ها، روندها و سیستم های (آدم های) اجتماعی 
را
ناتورالیزه می کند 
و
چیز ها، پدیده ها، روندها و سیستم های (سگ ها و گرگ های) طبیعی
را
سوسیالیزه می کند.
 
۱۰
این کرد و کار رایج یکی از خطاهای اسلوبی فوق العاده زیانبار است
که
طبقه حاکمه امپریالیستی 
از دیر باز 
به خدمت گرفته و به نیت عوامفریبی مورد استفاده قرار می دهد.
 
۱۱
بدین طریق
ناتورالیسم اخوان 
 تخریب می شود 
و
 خصلت ناپیگیر و نیم بندی 
به خود می گیرد.
 
۱۲
رابطه انسان با جانوران اهلی
نه،
رابطه توانگر و گدا،
بلکه
 رابطه جامعه (طبیعت دوم) با طبیعت اول 
 است.
 
۱۳
انسان
با تحمل مشقتی عظیم 
طبیعت اول را حتی الامکان اهلی کرده است
تا تولید مایحتاج حیاتی اش تسهیل شود.

۱۴
سگ
گدا نیست.

سگ نیروی مولد است.

نیروی مولدی که از ۴۰۰ هزار سال قبل
با
 انسان
پیمان همزیستی مبتنی بر حمایت و همکاری 
بسته است:
سگ حمایت می کند و حمایت می شود.

بدون حمایت سگ های گله
تولید دامپروری و دامداری مختل می شود.
 
حتی 
همین امروز 
که 
نیروهای مولد توسعه غول آسایی دارند.
 
سگ های گله را نباید دستکم گرفت.
 
هر سگ گله 
گنجینه ای از تاکتیک ها و استراتژی ها
در حافظه خود ذخیره کرده است 
و
به کار می بندد.
 
۱۵
سگ
نه، 
حیوان معمولی، 
بلکه یار و یاور و مددکار صرفنظرناپذیر انسان است 
که 
در کشف مواد مخدر، مواد منفجره، اعضای زیر آوار مانده جامعه و غیره
خدمات عظیمی به بشریت کرده و می کند.
 
 
ادامه دارد.
 

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر