کلنجار مفهومی ستاره و سار (34)

جمعبندی از

میمحا نجار

ستاره

·        تحلیل پتزه تینو خوب بود.

·        حالا می خواهی چکار کنی؟  

سار

·        می خواهم یکی دیگر از آثار لئو لیونی را مورد تأمل قرار دهم تا تفکر مفهومی را بیشتر و بهتر تمرین کرده باشم.  

ستاره

·        کدام اثرش را؟  

سار

·        سویمی (ماهی سیاه کوچک) او را.

ستاره

·        خوب است.

·        صمد بهرنگی ماهی سیاه کوچولویش را احتمالا به تقلید سطحی و صوری از این شاهکار لئو لیونی سر هم بندی کرده است.

·        اکر داشته باشی، می توانی دو ایده ئولوژی متضاد را مورد مقایسه قرار دهی.  

سار

·        جفنگیات بهرنگ نه ارزش هنری دارند و نه ارزش ادبی و نه حاوی اندیشه ی به درد بخوری هستند.

·        لاطائلات محض اند.

·        هدف بهرنگی و شرکاء عوامفریبی بوده است:

·        هدف و آماج آنها شیر کردن شیرخوارگان و فرستادن این بیچارگان به جنگ شیران بوده است.

ستاره

·        پس شروع کن به تحلیل سویمی و یا شناگر کوچولو.

سار

روزی روزگاری در گوشه دریاچه ای، یک دسته ماهی زندگی می کردند، یک دسته ماهی  کوچولو.

رنگ همه آنها سرخ بود، بجز یکی، که رنگش سیاه بود.

فرق او با خواهران و برادرانش فقط در رنگ نبود.

او می توانست تند تر از بقیه شنا کند.

از این رو او را سویمی (شناگر) می نامیدند.

·        من برای تأمل روی این فراز از قصه، آن را نخست تجزیه و بعد تحلیل می کنم.

ستاره

·        چرا؟

·        چرا این چند جمله را یکجا مورد تأمل قرار نمی دهی؟  

سار

·        برای اینکه نمی خواهم کلی بافی کنم.

·        برای اینکه نمی خواهم بحث انتزاعی کنم.

·        برای اینکه نمی خواهم از موضوع خارج شوم و پرت و پلا تحویل تو بدهم.

·        تفکر مفهومی هم همین است:

·        بررسی مفهوم به مفهوم افکار و یا احکام.

ستاره

·        پس شروع کن.  

سار

روزی روزگاری

در گوشه دریاچه ای،

یک دسته ماهی زندگی می کردند، یک دسته ماهی  کوچولو.

·        لئو لیونی با  مفاهیم «دسته ای ماهی»، «روزی روزگاری» و «گوشه دریاچه ای» سه مقوله بسیار مهم فلسفی را بسط و تعمیم می دهد.

·        بنظرت کدام  مقولات فلسفی را؟  

ستاره

·        مقولات ماده، زمان و مکان را.

·        به عبارت دقیق تر، لئو لیونی تریاد (تثلیث)  ماده ـ زمان ـ مکان را به شکل تریاد ماهی ـ روزی ـ دریاچه ای بسط و تعمیم می دهد و به خواننده و شنونده قصه خود می آموزد.

سار

·        آره.

·        او اما علاوه بر این، از تفاوت های دو چیز نیز پرده برمی دارد.

·        کدام چیزها؟  

ستاره

روزی روزگاری

 در گوشه دریاچه ای،

یک دسته ماهی

زندگی می کردند، یک دسته ماهی  کوچولو.

·        او خواننده و شنونده قصه را از تفاوت کمی دریاچه با دریا و ماهی کوچولو با ماهی بزرگ با خبر می سازد.

سار

·        آره.

·        ولی بظاهر چنین است.

·        لئو لیونی از کیفیت هر دو نیز پرده برمی دارد.

·        چون میان دریاچه و دریا و ماهی کوچولو و ماهی بزرگ مثلا نهنگ، تفاوت کیفی عظیمی وجود دارد.

·        لئو لیونی بعدا با صراحت بیشتری به این تفاوت های کیفی خواهد پرداخت.

ستاره

·        آره.

·        حق با تو ست.

·        قضاوت من دقیق و درست نبود.

·        ادامه بده.

سار

رنگ همه آنها سرخ بود، بجز یکی، که رنگش سیاه بود.

فرق او با خواهران و برادرانش فقط در رنگ نبود.

او می توانست تند تر از بقیه شنا کند.

از این رو او را سویمی (شناگر) می نامیدند.

·        لئو لیونی ـ قبل از همه ـ به بررسی همبود (اجتماع) ماهی های کوچولو می پردازد.

·        می دانی وجه مشترک همه قصه های لئو لیونی چیست؟    

ستاره

·        یکی از وجوه مشترک قصه های لئو لیونی، کاراکترهای او ست:

·        تقریبا همه کاراکتر های قصه های او، کوچولو هستند:

·        موش های کوچولو.

·        خرگوش های کوچولو.

·        پرند های کوچولو.

·        زرد کوچولو

·        آبی کوچولو

·        شپش و الی آخر.

سار

·        آره.

·        ولی دلیل لئو لیونی چیست؟  

ستاره

·        شاید دلیلش این باشد که کودکان بتوانند خود را به جای آنها بگذارند و از آنها بیاموزند و یا حتی آنها را به چالش کشند و اندیشیدن بیاموزند.

ادامه دارد.