پروفسور
دکتر هورست هولتسر
فصل
هشتم
علوم
اجتماعی / جامعه شناسی
برگردان
شین میم شین
بخش
هفتم
توسعه
جامعه شناسی بورژوائی
در
کشورهای مختلف سرمایه داری
پیشکش به
سرگرد عطارد
سردار سلحشور
توده و حزب توده
8
جان وارد (1847 ـ 1913)
«جامعه شناسی ناب» (1907)
«جامعه شناسی دینامیت» (1911)
·
«جان وارد که وضعیت محافل خرده بورژوائی وحشت
زده امریکا را از ورود کاپیتالیسم به مرحله توسعه انحصاری (مونوپولیستی) اش منعکس
می کند، مخالف انحصارات، دستگاه کارمندی و روحانیت است.»
·
(س. کون، «پوزیتیویسم در جامعه شناسی»، ص 67)
9
·
دلیل مخالفت جان وارد با انحصارات
این است که تاریخ بشری از مرحله بی ساختاری به مرحله رقابت تنظیم گشته و از مرحله رقابت
تنظیم گشته به مرحله مبتنی بر همکاری و سازمان می گذرد.
10
·
از دید جان وارد، مرحله مبتنی بر
همکاری و سازمان، بلند ترین قله کاپیتالیسم محسوب می شود.
11
·
این مرحله اما در صورتی می تواند
تحقق یابد که رقابت میان «سرمایه» و «کار» حتما و بدون چون و چرا توسط دولت تنظیم
شود.
·
قبل از همه اما باید جلوی رشد علف
هرز واره «انحصارات» در اقتصاد و سیاست گرفته شود.
البیون وودبری اسمال
(1854 ـ 1926)
«جامعه شناسی عمومی» (1905)
·
اسمال پا جای پای جان وارد می
گذارد و نظرات او را پیگیری می کند.
1
·
البیون وودبری اسمال هم بر آن بوده
که انسان ها با توجه به علایق و منافع مبتنی بر «ثوابت طبیعی» زیر زندگی می کنند:
الف
·
سلامتی
ب
·
ثروت
ت
·
دوستی
پ
·
حقوق
2
·
علایق و منافع عبارتند از ظرفیت
های ارضا نشده انسانی.
·
علایق و منافع نشاندهنده شرایط تحقق
هنوز نیافته اند و ضمنا حاکی از آمادگی انسان ها به تشکیل نظام اجتماعی ئی است که
در چارچوب آن، این شرایط بتوانند تحقق یابند.
3
·
اسمال می نویسد:
·
«تا آنجا که ما می دانیم، مجموعه روند زندگی ـ
در تحلیل نهائی ـ عبارت است از روند توسعه منافع، انطباق منافع و ارضای منافع.
·
خواه در مرحله فردی و خواه در
مرحله اجتماعی.»
·
(اسمال، «جامعه شناسی عمومی»، 1945، ص 43،
ترجمه هورست هولتسر)
4
·
وظیفه جامعه از دید اسمال، عبارت
است از تدارک و تهیه امکانات لازم برای ارضای این منافع.
5
·
تاریخ از دید اسمال، عبارت است از
رابطه اوپتیمیستی (مبتنی بر خوش بینی) ـ مکانیکی میان طبیعت، فرد و نهادهای اجتماعی
که به مثابه اصل بدیهی پیش شرط قرار داده می شوند و تابع قانونمندی های زیرند:
·
«فاکت های اجتماعی تعیین کننده در تأثیر متقابل
سه فاکتور اصلی زیر:
الف
·
طبیعت
ب
·
فرد
ت
·
نهادها
6
·
روند جامعه عبارت است از اوولوسیون
مستمر افراد در سایه اوولوسیون نهادهای اجتماعی.
·
اوولوسیون نهادهای اجتماعی به
تشکیل افراد کاملتر منجر می شود و اوولوسیون افراد کاملتر ـ به نوبه خود ـ به
تشکیل نهادهای کاملتر و الی آخر در ترقی پایانمند.»
·
(همانجا، ص 522)
·
مراجعه کنید به فرد، جامعه، طبیعت،
اوولوسیون، روولوسیون در تارنمای دایرة
المعارف روشنگری
7
·
اسمال هم بسان جان وارد بر آن است
که کاپیتالیسم بهترین شالوده برای تحقق بخشیدن به چنین قانونمندی هایی است.
8
·
اسمال هم بسان جان وارد بر آن است
که کاپیتالیسم باید برای این کار فرمات خرده بورژوائی و طبقه متوسط را حفظ کند.
9
·
جامعه شناسی و قبل از همه، پژوهش اجتماعی
تجربی از دید اسمال، وسیله ای است که بکمک آن می توان کیفیت های مونوپولیستی علف
هزر واره را که کاپیتالیسم پدید می آورد، مورد پژوهش قرار داد و رفرم هایی را جامه
عمل پوشاند.
10
·
جامعه شناسی به همین دلیل، برای
اسمال اصل سیاسی مهمی است که سمت و سویش در شعار او تعیین می شود:
·
«جامعه شناسی علمی است با عرشه روشن برای عمل»
·
(اسمال، «معنای علوم اجتماعی»، 1910، ص 242
·
«آینده جامعه شناسی»، 1920، ص 193)
11
·
اسمال به دلیل همین تشبثات از میان
«مؤسسین» جامعه شناسی، به عنوان «سازمانده اصلی» سر در می آورد:
الف
·
اسمال در سال 1894 با همکاری ویسنت،
اولین کتاب درسی جامعه شناسی را در امریکا تحت عنوان «مقدمه ای بر بررسی جامعه»
منتشر می کند.
ب
·
او در سال 1895، اولین شماره «مجله
جامعه شناسی امریکا» را منتشر می کند.
ت
·
او در سال 1905 احتمالا در تشکیل
انجمن جامعه شناسان امریکا مؤثر بوده است.
پ
·
او به مدت 30 سال، ریاست دانشکده جامعه
شناسی شیکاگو را به عهده داشته است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر