دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۷۹)

 

پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت 

و دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین

پیشکش
به

امیر حسین آریان پور

 

همه پرسی

(پرس و جو)

ادامه

پ

نظرپرسی

۱

·    هدف از نظرپرسی کشف نظراتی است که عمدتا حاوی احکامی راجع به حقایق امور سوسیولوژیکی معینی اند.

۲

·    فرق نظرات با معارف این است که نظرات بر خلاف معارف سست و بی ثبات اند.

۳

·    نظرات  چه بسا  بسته به شرایط مشروط می شوند و اغلب وابسته به تجارب و حالات و روحیات شخصی افراد اند.

۴

·    ثبات و سستی نظرات افراد تحت تأثیرعوامل زیرند:

الف

·    سن و سال

ب

·    شخصیت

پ

·    موضع جهان بینانه

ت

·    موضع سیاسی

ث

·    سطح تحصیل

۵

·    نحوه و نوع انتگراسیون (همپیوندی) افراد در روند توسعه اجتماعی تعیین کننده ی تشکیل نظرات معین آنها ست.

۶

·    در فرمولبندی نظرات علاوه بر فاکتورهای فوق الذکر پیشداوری های افراد نیز نقش مهمی بازی می کنند.

۷

·    درک نظرات دشوار است.

·    با طرح سؤالات بی تمایز نمی توان نظرات به درد بخوری از افراد استخراج کرد. 

۸

·    هرگز نباید بدون در اختیار داشتن اطلاعات اضافی از پاسخگویان، بر اساس نظرات آنها، جایگاه عینی شان  را در  سیستم اجتماعی  معینی (گروه، خانواده، کارخانه، حزب و غیره) تعیین کرد.

۹

·    به عنوان مثال برای سؤالات گلوبال زیر در زمان های مختلف که فاصله چندانی از یکدیگر ندارند، می توان پاسخ های بغایت متفاوتی دریافت کرد:

الف

·    نظر شما راجع به کار مشترک سوسیالیستی چیست؟

ب

·    نظر شما راجع به جو کار در گروه تان چیست؟

۱۰

·    برای اینکه در فرمولبندی این جور سؤالات شرایط ادراک نشده و یا غیر قابل ادراک، ابراز نظر را بشدت تحت تأثیر قرار می دهند و چه بسا به  تخریب نظر منجر می شوند.

۱۱

·    تعیین کننده در زمینه نظرات و ابراز نظرات از این رو، سیستم مختصات و یا سیستم هنجاری اجتماعی، کلکتیو و فردی است که تقریبا یکسان با هنجارهای جامعه است.

۱۲

·    اصولا هرچه هویت (یکسانی) منافع میان جامعه و کلکتیو و فرد بیشتر باشد، انطباق نظرات و ابراز نظرات به همان اندازه بیشتر خواهد بود و هویت منافع هرچه بیشتر معلوم خواهد شد.

۱۳

·    به دشواری می توان معیارهای برسمیت شناخته شده عامی را پیدا کرد که پاسخگویان بتوانند بر اساس آنها سمتگیری کنند.

۱۴

·    بویژه با امکانات درجه بندی شده برای پاسخگویی، پیدا کردن سیستم عینی گشته ارزیابی، نقش بزرگی بازی می کند.

۱۵

·    علاوه بر این باید توجه داشت که در نظر پرسی امکان ابراز نظر و تمایل به ابراز نظر در مقایسه با سؤالات مربوط به دانش و تعین بمراتب کمتر است.

۱۶

·    این کمبود امکان و علاقه به پاسخگویی در نظر پرسی به صور زیر نمایان می گردد:

الف

۱

·    به صورت امتناع مکرر از پاسخگویی

۲

·    به صورت افزایش تحریف آگاهانه

۳

·    به صورت امتناع از ابراز نظر شخصی خود و تأیید نظر نهاد نظرپرسی، مصاحبه گر و هنجارهای مثبت ارزیابی شده جامعه

ب

·    رغبت اندک به ابراز عینی نظر راجع به سؤالاتی که برای پاسخگو غامض، خصوصی و ناخوشایند جلوه گر می شوند.

پ

·    مخدوش سازی غیرعمدی نظر

ادامه دارد.