خود آموز خود اندیشی (۱۰۳۸)

 

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت اول

بخش دوم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۲ ـ ۸۳)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

 

۱

نه سودای خودشان، نه پروای کس

نه در کنج توحیدشان جای کس

معنی تحت اللفظی:

عشاق حق

خودستیز و جامعه گریز و گوشه گیر و منزوی اند.

 

سعدی

در این بیت شعر،

برای ستایش از عرفان افیونی، دیالک تیک توحید را به شکل دیالک تیک عارف و (۱) بسط و تعمیم می دهد و عارف را به انزوای مطلق و مردمگریزی فرامی خواند.

 

سعدی در این بیت شعر، برای ستایش از عرفان افیونی، دیالک تیک توحید را به شکل دیالک تیک عارف و حق بسط و تعمیم می دهد و عارف را به انزوای مطلق و مردمگریزی فرامی خواند.

 

حافظ در غزلی به تبلیغ همین ایده و اندیشه ارتجاعی سعدی می پردازد:

 

سـخـن غیر مـگو با من معشوقه پرست

کز وی و جام می‌ ام نیست به کـس پروایی

 معنی تحت اللفظی:

با معشوقه پرستان، نباید غیر از معوشق او از کس دیگری حرفی به زبان و به میان آورد.

معشوقه پرستان غیر از معشوقه و می، به چیزی و کسی اعتنایی ندارند.

 

حافظ در این بیت غزل،

میان معشوقه پرستان و می پرستان و میخواران پیوند تنگاتنگی برقرار می کند.

سؤال این است که چرا و به چه دلیل باید پیوند معشوقه و می

تا این حد ایدئالیزه شوند؟

 

ادامه دارد.