خود آموز خود اندیشی (۱۰۴۸)

 

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت اول

بخش دوم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۲ ـ ۸۳)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

۱

پریشیده عقل و پراکنده هوش

ز قول نصیحتگر آکنده گوش

معنی تحت اللفظی:

مشخصه مهم عشاق حق، پریشانی عقلی و حواس پرتی از سویی

و

اندرز باران گشتن شان از سوی دیگر است.

 

 

گرفتم، که سالار کشور نی ام

به عزت، ز درویش کمتر نی ام

 

معنی تحت اللفظی:

فرض کنیم که من پادشاه کشور نباشم.

از گدایان کشور که کمتر نیستم.

پس دلیل نفرت تو از من چیست؟

 

در این حکم (جمله) پادشاه،

معیار ارزشی و ارزیابی او تببین می یابد:

او و در واقع، سعدی

دیالک تیک طبقه حاکمه و توده

را

به شکل دیالک تیک سالار کشور و درویش بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را از آن طبقه حاکمه (سالار کشور) می داند.

 

قدرت و ثروت و پست و مقام و تاج و تخت و املاک و مستغلات

در جامعه طبقاتی معیار ارزشمندی افراد محسوب می شود.

فقر و فقیر اما برعکس، تحقیر می شود.

 

این معیار ارزیابی، معیاری طبقاتی ـ انگلی است.

داشتن ثروت و قدرت، دلیل بر قساوت و غارت دسترنج زحمتکشان است که مولدان اصلی ثروت اجتماعی اند.

 

پادشاه به همین دلیل انتطار احترام از عارف دارد.

ولی از فرط خریت، نمی داند که معیارهای ارزشی طبقاتی اند.

توده مولد و زحمتکش بر خلاف اعضای طبقات حاکمه، معیار دیگر دارند.

 

ادامه دارد.