پروفسور دکتر ماتهویس کلاین
پروفسور دکتر مانفرد بور
برگردان
شین
میم شین
هومانیسم سوسیالیستی
ادامه
یوهانس
روبرت بشر
(۱۸۹۱ ـ
۱۹۵۸)
شاعر اکسپرسیونیست
سیاستمدار
وزیر فرهنگ و اولین رئیس انجمن فرهنگی آلمان دموکراتیک
سراینده سرود ملی آلمان دموکراتیک
آثار بیشمار:
ابله
برادری
شعری برای خلق
خطاب به همگان
انسان، بر پا خیز!
کارگران، دهقانان، سربازان
(گذار متعالی خلق به خدا)
به پیش، جبهه سرخ!
۵۱
پرومته
در میتولوژی یونان، دوستدار بشریت و سازنده فرهنگ برای بشریت
دزدنده آتش از درگاه زئوس ـ خداوند آذرخش ـ و آورنده آن به انسان ها
آموزگار انسان ها و شفابخش بیماری ها
به جرم هومانیسم، به فرمان زئوس، مسمارکوب صخره ها می شود و عقابی سینه اش را به منقار می درد و از قلبش تغذیه می کند تا اینکه سرانجام هرکل آزادش می سازد.
در میتولوژی یونان، دوستدار بشریت و سازنده فرهنگ برای بشریت
دزدنده آتش از درگاه زئوس ـ خداوند آذرخش ـ و آورنده آن به انسان ها
آموزگار انسان ها و شفابخش بیماری ها
به جرم هومانیسم، به فرمان زئوس، مسمارکوب صخره ها می شود و عقابی سینه اش را به منقار می درد و از قلبش تغذیه می کند تا اینکه سرانجام هرکل آزادش می سازد.
·
نخستین
نشانه هومانیسم در هیئت اسطوره ای پرومته،
که قرنها سنت هومانیستی طبقات و اقشار
ترقی خواه را تشکیل می داده، اکنون از دست بشریت پرومته
ئیستی، یعنی کمونیستی، حکم بازنشستگی
دریافت می کند و صحنه تاریخ را ترک می گوید.
۵۲
·
تصادفی
نیست که یوهانس بشر اولین دولت سوسیالیستی
آلمان را وحدت موجود سیاسی ـ انسانی ـ هنری می
نامد و بدین طریق، اسطوره هومانیستی هزاران ساله پرومته
را بار دیگر در خطه شعر به خدمت می گیرد و در عین حال برگ بازنشستگی در کف دستش می
نهد:
«در کشاکش با صخره ها،
در قله ها
به
دوران های بی خدا
خیره شد
به
پیش
آمد.
با
گام های غول آسا،
مسمارکوب صخره ها
و
به
خیل بیشمار رسته ها
درود گفت.»
۵۳
·
چه آخر و
عاقبت شکوهمندی به قول پروفسور کلاوس تره گر (۱۹۲۷ ـ ۲۰۰۵)، «برای
اندیشه ادبی هزاران ساله !
جامه عمل پوشیدن
و
خطه قصه و حماسه و شعر
را
سرافراز و سربلند
ترک گفتن!
·
به
مثابه تئوری
به
قدرت مادی
بدل شدن
و
در
خروج از قالب آرمانی ـ اسطاطیری
پیشتاریخ خود،
خود یافته،
در
خویشتن خویش خیره شدن
و
انسان خود رهانده از بند
را
در
تصویر پیشتاریخ خویش
یافتن،
با
خاطره ای تلخ
از
بندگی رنجبار!
و
بدین سان
راجع به این آخرین تصویر از پرومته
و
حقانیت ادبی آن،
نه
شعور فردی
به
داوری
می
نشیند
و
نه
حتی
خودآگاهی تاریخی یک دوران.
بلکه ماهیت تاریخی، گرایشات فرماسیون اجتماعی
ـ در تحلیل نهائی ـ
که
برایش
سمبل به مثابه نشانه هنجاری یک قرارداد اجتماعی
مدلل می شود.»
۵۴
·
از سوی
دیگر تصادفی نیست که آندره ژید (۱۸۶۹ ـ ۱۹۵۱)
در کتاب خود تحت عنوان «پرومته در زنجیر»
اسطوره پرومته را مبنای طنزی قرار می دهد
که در آن قهرمان، عقاب دشمنخو را اطعام می کند و در بند می ماند.
۵۵
·
بنیان
ادبی هر دو نوشته یکی است.
الف
· در
حالیکه یوهانس بشر، اسطوره پرومته را آگاهانه با طبقه کارگر و دولت سوسیالیستی اش، برای وداع از ماقبل تاریخ بشریت از سوئی و برای ورود به صحنه تاریخ حقیقی و
تأثیرگذاری در تاریخ واقعی از سوی دیگر، به خدمت می گیرد،
ب
·
آندره ژید آن را
به اسطوره ای تنزل می دهد، که اسطوره طبقه محکوم به زوال است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر