شین میم شین
باب اول
در عدل و تدبیر و رأی
حکایت نوزدهم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۵۳)
بخش سیزدهم
۱
وگر شهریان را رسانی گزند
در شهر بر روی دشمن مبند
مگو:
«دشمن تیغزن بر در است»
که انباز دشمن به شهر اندر است.
اگر به شهریان آزار رساندی، در شهر را به روی دشمن نبند
و
خیال نکن که دشمن بیرون از کشور است.
چون شهریان آزرده خاطر در کشور را به روی دشمن باز خواهند کرد.
سعدی اکنون نحوه رفتار شاه با طبقه متوسط (بورژوازی) را تعیین می کند.
سؤال
درک ماتریالیستی ـ (۱) حکیم قرون وسطی ستایش انگیز و خارق العاده است.
جواب
درک ماتریالیستی ـ تاریخی حکیم قرون وسطی ستایش انگیز و خارق العاده است.
اگر مارکس هم به تحلیل جامعه فئودالی می پرداخت، نخست دو طبقه ضد فئودالی، یعنی طبقه رعیت و طبقه متوسط شهرنشین را در نظر می گرفت.
اگر سعدی نه در موضع فئودالی، بلکه در موضع رعایا و طبقه متوسط می بود،
وسعت نظر او به کجا که نمی رسید.
اگر چنین می بود، او می توانست مارکسیسم را در ظلمات قرون وسطی بر گلدسته های تاریخ اعلام کند.
ولی چه می توان کرد؟
سؤال
(۲) به طبقات ارتجاعی، نه تنها کنده و زنجیر بر پای انسانها می نهد و آنها را از حرکت در راستای پیشرفت اجتماعی باز می دارد، بلکه مغز آنها را نیز به بند می کشد و توان تفکر علمی را از آن سلب می کند.
جواب
وابستگی به طبقات ارتجاعی، نه تنها کنده و زنجیر بر پای انسانها می نهد و آنها را از حرکت در راستای پیشرفت اجتماعی باز می دارد، بلکه مغز آنها را نیز به بند می کشد و توان تفکر علمی را از آن سلب می کند.
این همان سعدی است که هرگز از طبقه متوسط خودی حرفی نمی زند، مگر به قصد انتقاد از خست و فردگرائی و خودخواهی آن.
اکنون دشمن طبقاتی شاه مغلوب را با تیزهوشی شگفت انگیزی عمده می کند و قانون فئودالی رایج در باره طبقه متوسط خودی را در باره طبقه متوسط کشور تحت اشغال
ازاعتبار می اندازد:
مگو:
«دشمن تیغزن بر در است»
که انباز دشمن به شهر اندر است.
این منطق فئودالی است که طبقه متوسط را «انباز و مددکار دشمن» تلقی می کند.
سعدی اینجا یکی دیگر از میدان های مبارزه طبقاتی درنظام اجتماعی فئودالی را نشان می دهد:
مبارزه اشراف فئودال و دربار علیه طبقه متوسط را.
اکنون اما به شهریان کشور تحت اشغال نباید گزندی رسانده شود.
اما سعدی نمی داند که طبقه متوسط منافع و رسالت تاریخی دیگری دارد و آن به گور سپردن نظام اجتماعی فئودالی بطور کلی است و او علیه طبقه فئودال بیگانه، به مراتب مهیبتر وارد نبرد خواهد شد، تا علیه طبقه فئودال خودی.
سؤال
حملات بی وقفه جانشین سعدی، خواجه حافظ، بر اهل طریقت و عرفان (نمایندگان ایدئولوژیکی بالقوه طبقه متوسط)، شقه شقه کردن اسلام به مذاهب گوناگون و نبرد رهائی بخش ملی مهر و نشان طبقه (۳) انقلابی را دارد.
جواب
حملات بی وقفه جانشین سعدی، خواجه حافظ، بر اهل طریقت و عرفان (نمایندگان ایدئولوژیکی بالقوه طبقه متوسط)، شقه شقه کردن اسلام به مذاهب گوناگون و نبرد رهائی بخش ملی مهر و نشان طبقه متوسط انقلابی را دارد.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر