شین میم شین
نه اندیشه مادرزاد وجود دارد
و
نه اندیشیدن مادرزادی.
اندیشیدن
را
باید مثل هرعلم،
در روندی دشوار فراگرفت.
۱
تأمل در آئینه
دل کنی
صفائی به تدریج
حاصل کنی
معنی تحت اللفظی:
برای شناخت ذات حق
باید
به آیینه دل بنگری
تا
اندک اندک صفایی به دست
آوری.
سعدی در این بیت شعر،
ایراسیونالیستی ترین (ضد عقلی ترین) راه شناخت
خدا را ارائه می دهد:
فرو شدن در خویشتن خویش،
تأمل در آیینه دل و کسب
تدریجی صفا.
این همان سعدی است که در
مورد عزلت گزینی برای حصول صفای تدریجی چنین می گوید:
چو هر ساعت از
تو به جائی رود دل
به تنهائی اندر،
صفائی نبینی
ورت مال و جاه
است و زرع و تجارت
چو دل با خدای
است، خلوت نشینی
معنی
تحت اللفظی:
اگر
دل تو هر لحظه جایی باشد،
با
عزل
گزینی
در آن
صفایی نخواهی دید.
ولی
اگر
مال و
مقام و کشت و تجارت داشته باشی،
چون
دلت با خدا ست،
پس
بسان عزلت گزین پارسایی
آنجا که مبارزه علیه اهل
طریقت و عرفان الزامی می شود،
عزلت گزینی حربه ای زهرآگین
علیه این جماعت است
و صفائی حاصل نمی آورد.
اما آنجا که تحمیق خلق و
توجیه وجود خدا و سایه خدا الزامی است،
عزلت گزینی
بهترین راه برای حصول صفا
ست.
۲
چو هر ساعت از
تو به جائی رود دل
به تنهائی اندر،
صفائی نبینی
ورت مال و جاه
است و زرع و تجارت
چو دل با خدای
است، خلوت نشینی
این دو بیت شعر سعدی
مملو از دیالک تیک است:
سؤال
سعدی
در این دو بیت شعر
دیالک تیک پدیده و م
(ظاهر و ذ )
را
به شکل دیالک تیک عزلت و
پراکندگی خاطر
از
سویی
و
به شکل دیالک تیک فعالیت و
خداپرستی
از
سوی دیگر
بسط و تعمیم می دهد
و
بسان دیالک تیسینی تمامعیار
نقش تعیین کننده
را
از
آن م (ذ ) می داند.
جواب
سعدی
در این دو بیت شعر
دیالک تیک پدیده و ماهیت
(ظاهر و ذات)
را
به شکل دیالک تیک عزلت و
پراکندگی خاطر
از
سویی
و
به شکل دیالک تیک فعالیت و
خداپرستی
از
سوی دیگر
بسط و تعمیم می دهد
و
بسان دیالک تیسینی تمامعیار
نقش تعیین کننده
را
از
آن ماهیت (ذات) می داند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر