مهندس صادق انصاری
(ا. برزگر)
اندیشه ها، مفاهیم و زبان فارسی
در
قلمرو «ولایت فقیه»
دفتر چهارم
شورای نویسندگان و هنرمندان ایران
(۱۳۶۵)
ویرایش و تحلیل
از
شین میم شین
دو جریان حاکم
ادامه
تکامل فقه در سایه حکومت الهی
با توجه به صبغه دینی ـ اسلامی
و
محوریت فقه و ولایت فقیه در
سازوکار حکومتی انقلاب اسلامی،
این انقلاب در اولین مرحله از مراحل تکاملی
خود،
یعنی تأسیس و ایجاد انقلاب اسلامی،
با
استمداد از فقه سنتی
به تدبیر
امور پرداخت.
در ادامه و پس از شکل گیری نظام و دولت اسلامی، با استفاده از فقه پویا و اکنون
در مرحله ایجاد کشور و تمدن اسلامی، برای تدبیر امور و مدیریت جامعه، نیازمند فقه حکومتی است.
در ادامه و پس از شکل گیری نظام و دولت اسلامی، با استفاده از فقه پویا و اکنون
در مرحله ایجاد کشور و تمدن اسلامی، برای تدبیر امور و مدیریت جامعه، نیازمند فقه حکومتی است.
روحانیت حاکم
بنا بر این ادعا
با
فقه سنتی
به اداره جامعه می پردازد.
پس از تشکیل دولت اسلامی کذایی
از فقه پویا بهره برمی گیرد.
اکنون
مرحله تشکیل کشور اسلامی و تمدن اسلامی از در عقب تر از عقب
شروع شده است.
شروع شده است.
در نتیجه
به فقه حکومتی نیاز افتاده است.
۲
فقه سنتی
این به معنی خم و راست کردن دگم های کپک زده ی مذهبی
مقصود از «فقه سنتی» این است
که
فقیه باید از راه
اجتهاد، با روش اصولی بر اساس منابع معتبر شرعی، احکام شرعی موضوعات را پس
از بررسی ویژگی های آنها،
که
با تحول زمان و شرایط آن در تحول و تغییر است،
استخراج و بیان کند.
برای اداره جامعه است.
جامعه ای
که
بیشتر به طویله شباهت دارد
تا
به جامعه.
جامعه ای
که
بیشتر به طویله شباهت دارد
تا
به جامعه.
۳
«فقه پویا»
حاوی دو اصطلاح منفی و مثبت است.
الف
معنای منفی فقه پویا
تشریع و بیان احکام بر اساس رأی و تفکر
شخصی و بر پایه مصلحت اندیشی غیر مبتنی بر ملاک های معتبر شرعی و عقلی
سردمداری این جریان، در واقع دنباله روان جریان مدرن و
سکولار بود،
اول انقلاب عهده دار بودند
آنان در
مقابل جریان راست، که پایبند به فقه سنتی بود، علم فقه پویا به معنای منفی
آن را برافراشته بودند و معتقد بودند بر مبانی فقه سنتی، امکان اداره کشور و
نیز وضع قانون وجود ندارد و باید پا را فراتر از آن نهاد
این گروه، با به چالش کشیدن اندیشه سنتی در فهم دین و
فقه، و متهم کردن اسلام فقاهتی به تحجر و تقلیدپروری، خواستار فرا رفتن
از وضع موجود و برشکستن ساختارهای موجود بودند
همچنین دین برآمده از نگاه سنتی را دین و فقهی عبوس، خشک و متحجر می
نامیدند و اجرای آن در جامعه را موجب بدنام کردن دین و خشن جلوه دادن آن می
دانستند و خواهان تغییر در روش و نگاه به دین و احکام الهی و نیز تغییر
شیوه اجرای احکام الهی در جامعه بودند
ب
معنای مثبت اصطلاح فقه پویا
به
کارگیری اجتهاد در منابع معتبر شرعی برای استنباط حکم شرعی موضوعات
البته بعد از بازنگری و بررسی شرایط زمان صدور آنها و نیز بررسی ابعاد و
ویژگی های مختلف موضوعات و سنجیدن ابعاد قضایا.
مقصود از فقه پویا، ضرورت اشراف فقیه به ابعاد مختلف موضوعات مستحدثه
و استنباط احکام شریعت به وسیله عناصر علمی و متقن از منابع اصیل و معتبر
پیشینه ساختن «نگرش فردی» در پروسه اجتهاد و استنباط در
فقه پویا نیز مشهود و مفروض است.
با توجه به تمایز میان معنای مثبت و منفی فقه پویا،
آنچه موجب موضع گیری برخی از علما از جمله امام خمینی
در مقابل فقه
پویا شده است،
معنای منفی آن است.
این بدان معنی است
که
فقه پویا
به معنی مثبت آن
همین خط خرکی امام
را
تشکیل می دهد.
را
تشکیل می دهد.
۴
«فقه حکومتی»
نگرشی کل نگر و ناظر بر تمام ابواب فقه است.
اجتماع و نظام اسلامی، شئون و زوایای مختلفی دارد:
حوزه اقتصاد،
فرهنگ، حقوق، سیاست، امور بین الملل و مسائلی از قبیل مسائل نظامی،
انتظامی، خانواده، احوالات شخصیه و تمامی مسائل مربوط به زندگی بشری در
مقوله مادی و معنوی، دنیوی و اخروی.
فقیه باید همه این مسائل را بنابر رفع
نیازهای اجتماع و نظام اسلامی مورد بررسی قرار دهد.
پارسایی است
در
آنجا
که
تو را خواهد گفت:
«کله پاچه مورچه سیری چند؟»
رجاله های بی شرم جماران
راجع به مشتی زباله گندیده باقی مانده از اعماق تاریخ
چنان
رجزبافی میک نند
که
انگار
با
عالی ترین دستاوردهای خرد بشری سر و کار دارند.
۵
نقطه آغاز
انقلاب اسلامی مردم ایران،
در
آنجا
که
تو را خواهد گفت:
«کله پاچه مورچه سیری چند؟»
رجاله های بی شرم جماران
راجع به مشتی زباله گندیده باقی مانده از اعماق تاریخ
چنان
رجزبافی میک نند
که
انگار
با
عالی ترین دستاوردهای خرد بشری سر و کار دارند.
۵
فرایند تکاملی انقلاب (عنگلاب) اسلامی
قیام رسمی خمینی
در
سال های ۴۱ ـ ۴۲
بوده است.
فرایند تکاملی انقلاب اسلامی
سه مرحله ای،
در طرحی دیگر،
چهار مرحله ای
و
در طرحی سوم،
پنج مرحله ای
است.
مراحل سه گانه این فرایند به شرح ذیل
است:
الف
ایجاد انقلاب اسلامی
استقرار انقلاب اسلامی
توسعه انقلاب
اسلامی
ب
انقلاب سیاسی
انقلاب فرهنگی
انقلاب
اقتصادی
تمدن اسلامی
پ
مقام معظم رهبری
ایجاد انقلاب اسلامی
ایجاد نظام اسلامی
ایجاد دولت
اسلامی
ایجاد کشور اسلامی
ایجاد تمدن اسلامی
اولین مرحله انقلاب اسلامی
یعنی
ایجاد انقلاب
اسلامی،
گرچه پیشینه ای به درازای تاریخ تشیع دارد،
اما نمود و ظهور عینی
آن از سال ۱۳۴۲ شروع و در سال ۱۳۵۷به سرانجام رسید.
مرحله دوم
یعنی استقرار انقلاب اسلامی
(در قالب
تشکیل نظام و دولت اسلامی)
بلافاصله پس از پیروزی، آغاز و با تصویب قانون
اساسی و تشکیل دولت و نهادهای قانونی حکومتی، شروع شد.
اهمیت و ویژگی این
مرحله در این است که انقلاب اسلامی،
در صورت موفقیت در این مرحله،
به مرحله
ایجاد کشور و تمدن اسلامی (مرحله توسعه) می گردد.
با توجه به موقعیتِ
تثبیت شده جمهوری اسلامی،
می توان ادعا کرد
که
مرحله استقرار انقلاب اسلامی
با موفقیت پشت سر نهاده شده است.
هم اکنون انقلاب اسلامی به مرحله توسعه انقلاب
(ایجاد کشور و تمدن اسلامی)
پای نهاده
و
بر اساس یک برنامه بلندمدت، درصدد
ارتقای جمهوری اسلامی از نظام و دولت اسلامی، به کشور و تمدن اسلامی است.
ارتقای انقلاب اسلامی به کشور و تمدن اسلامی،
به معنای فراگیری منطقه
ای و بین المللی اندیشه و گفتمان انقلاب اسلامی است. اهمیت این مرحله از
این جهت است که در صورت موفقیت در این دوره،
جمهوری اسلامی،
در انقلاب و
تمدن جهانی اسلام مبتنی بر نگرشی فراگیر در قالب گفتمان انقلاب اسلامی وارد
خواهد شد.
مواظب باشید
که
بوی عنگلاب اسلامی
ایران بینوا را به عیران بی بلا بدل نکند.
صدور عنگلاب پیشکش از شما بهتران.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر