مذهب چیزی فراتر از افیون و اعتراض (۴)

 

پروفسور دکتر کونو فوسل

مذهب چیزی فراتر از افیون و اعتراض

مذهب پایگاه اجتماعی نیز دارد!

برگردان

شین میم شین

 

 بخش سوم

اسطوره، ایده ئولوژی، مذهب

انطباق و تمایز

تز دوم

    

۱

·      مذهب در مقایسه با اسطوره، سیستم فراگیرتری است.

۲

·      مذهب علاوه بر عناصر اسطوره ای، حاوی عناصر جادوئی، عناصر عرفی و عناصر دگماتیک و اتیک (اخلاق) عقلائی است.

۳

·      البته عناصر اسطوره ای مذهب به لحاط فونکسیون همتراز با عناصر غیر مذهبی اساطیر اند.

۴

·      درست به همین دلیل است که مذهب نمی تواند از اساطیر صرفنظر کند، وقتی که آنها را از عرصه بدر می راند، تا کارآئی برتر خود را به نمایش بگذارد.

۵

·      از این رو، هر برنامه اسطوره زدائی به معنی تضعیف همزمان مذهب و به معنی تخریب توان کارآئی خاص مذهب خواهد بود.

تز سوم

۱

·      مذهب در مقایسه با ایده ئولوژی نیز سیستم فراگیرتری است.

۲

·      مذهب در همه جا، تنها زمانی به لحاظ فونکسیون همتراز با ایده ئولوژی است که در جامعه ای برای انجام فونکسیون های خاص ایده ئولوژی به خدمت گرفته شود.

۳

·      این همترازی فونکسیونال و این پدیده که مذهب اغلب «ایده ئولوژی بهتری» است، سبب می شود که انسان ها بطور انتزاعی میان مذهب و ایده ئولوژی در مجموع علامت تساوی بگذارند.

۴

·      آنها اما با این کار هم تفاوت محتوائی عناصر مذهب و  ایده ئولوژی را نادیده می گیرند و هم یکسانی تشکیل عام مذهب و  ایده ئولوژی  به مثابه سیستم را.

۵

·      بنابرین، مذهب می تواند ایده ئولوژی نیز باشد.

۶

·      اما ایده ئولوژی هرگز نمی تواند مذهب باشد.

ادامه دارد.