شین میم شین
بوستان
باب سوم
در عشق و مستی و شور
حکایت پانزدهم
بخش اول
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۹۱ )
ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم
پس از هوشمندی و فرزانگی
به دف بر زدندش به دیوانگی
معنی تحت اللفظی:
عشق حریف هوشمند و فرزانه ای به پسری
سبب شد که جزو مجانین تلقی شود.
سعدی
در این بیت شعر
دیالک تیک غریزه و عقل
را
به صورت دیالک تیک هوشمندی و فرزانگیو دیوانگی یسط و تعمیم می دهد:
غریزه در اثر گرفتاری حریف در بند عشق،
یکه تاز میدان وجود او می شود و عقل را از عرصه به در می راند و حریف عملا دیوانه می شود.
ز دشمن جفا بردی از بهر دوست
که تریاک اکبر بود زهر دوست
معنی تحت اللفظی:
عاشق به خاطر پسر مورد ملامت قرار گرفت.
چه می توانست بکند.
زهر عشق به پسر برای او پادزهر بزرگی بود.
سعدی
در این بیت شعر
دیالک تیک زهر و پادزهر
را
به صورت دیالک تیک زهر و تریاک بسط و تعمیم می دهد.
چیستایی زهر
زیر قلم سعدی
نه وابسته به ماهیت آن چیز، بلکه وابسته به چیزی در ورای آن چیز است:
اگر زهر را معشوق بدهد، تغییر ماهیت می دهد و پادزهر می شود.
این طرز تفکر
را
سوبژکتیویسم معرفتی می نامند:
نقش تعیین کننده در دیالک تیک سوبژکت شناخت و اوبژکت شناخت،
نه از آن اوبژکت شناخت (زهر)، بلکه از آن سوبزکت شناخت (کسی که زهر را می دهد) قلمداد می شود.
سوبژکتیویسم معرفتی
یکی از مکاتب معرفتی ارتجاعی رایج در جهان است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر