قرآن کریم از دیدی دیگر (سوره الأنعام ) (۴۵۵)

   

 ویرایش و تحلیل

از

فریدون ابراهیمی

 

﴿ذَٰلِكَ أَن لَّمْ يَكُن رَّبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرَىٰ بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا غَافِلُونَ﴾
[ الأنعام: ۱۳۱]

و اين بدان سبب است كه پروردگار تو مردم هيچ قريه‌اى را كه بى‌خبر بودند از روى ستم هلاك نمى‌كرد.

کریم

در این آیه،

از راسیونالیته (خردگرایی) خدا پرده برمی دارد:

خدا هر نافرمانی (ستمگری) را کورکورانه به هلاکت نمی رساند.

خدا فقط در صورتی دست به هلاکت کسی می زند که نافرمانی اش آگاهانه باشد.

﴿وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِّمَّا عَمِلُوا ۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ﴾
[ الأنعام: ۱۳۲]

براى هر يك برابر اعمالى كه انجام داده‌اند درجاتى است، كه پروردگار تو از آنچه مى‌كنند غافل نيست.

 

کریم

در این آیه،

طبق معمول از دیالک تیک تهدید و تطمیع برای منضبط سازی اعضای جامعه بهره برمی گیرد:

هر کس به میزان اعمال خیرش، اجر می بیند.

نه کمتر و نه بیشتر.

این به معنی رعایت اکید دیالک تیک داد و ستد است. 

 

﴿وَرَبُّكَ الْغَنِيُّ ذُو الرَّحْمَةِ ۚ إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَسْتَخْلِفْ مِن بَعْدِكُم مَّا يَشَاءُ كَمَا أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوْمٍ آخَرِينَ﴾
[ الأنعام: ۱۳۳]

و پروردگار تو بى‌نياز و مهربان است.

 و همچنان كه شما را از نسل مردمان ديگر بيافريده است، اگر بخواهد، شما را مى‌برد و پس از شما، هر چه را كه بخواهد، جانشينتان مى‌سازد.

 

کریم

در این آیه،

بی نیازی و مهربانی را مشخصه مهم خدا قلمداد می کند.

بی نیازی الهی

انعکاس انتزاعی ـ آسمانی بی نیازی کذایی طبقات حاکمه است.

مهربانی الهی هم مثل مهربانی اعضای طبقات حاکمه،

نه مهربانی مطلق و محض،  بلکه مهربانی نسبی و مشروطی است.

خدا فقط نسبت به مؤمنین مهربان است.

ضمنا نسبت به کافرین و منافقین، نامهربان است.

همه کار خدا

دیالک تیکی است.

﴿إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَآتٍ ۖ وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ﴾
[ الأنعام: ۱۳۴]

هر چه به شما وعده داده‌اند خواهد آمد و شما را راه گريزى نيست.

کریم

در این آیه، مؤمنین را از تحقق بی چون و چرای وعده های الهی مطمئن می سازد.

کریم

اینجا

دیالک تیک عهد و وفا 

را

به صورت دیالک تیک وعده و وقوع بسط و تعمیم می دهد

و

جایی برای شک و تردید باقی نمی گذارد.

ادامه دارد.