قرآن کریم از دیدی دیگر (سوره الأنعام ) (۴۵۶)

   

 ویرایش و تحلیل

از

فریدون ابراهیمی

﴿قُلْ يَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَىٰ مَكَانَتِكُمْ إِنِّي عَامِلٌ ۖ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن تَكُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِ ۗ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ﴾
[ الأنعام: ۱۳۵]

بگو: 

اى قوم من، هر چه از دستتان برمى‌آيد بكنيد كه من نيز مى‌كنم؛ 

به زودى خواهيد دانست كه پايان اين زندگى به سود كه خواهد بود، 

هر آينه ستمكاران رستگار نمى‌شوند.

 

محتوای این آیه کریم، روشن نیست.

﴿وَجَعَلُوا لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ الْحَرْثِ وَالْأَنْعَامِ نَصِيبًا فَقَالُوا هَٰذَا لِلَّهِ بِزَعْمِهِمْ وَهَٰذَا لِشُرَكَائِنَا ۖ فَمَا كَانَ لِشُرَكَائِهِمْ فَلَا يَصِلُ إِلَى اللَّهِ ۖ وَمَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَىٰ شُرَكَائِهِمْ ۗ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ﴾
[ الأنعام: ۱۳۶]

براى خدا از كشته‌ها و چارپايانى كه آفريده است نصيبى معين كردند و به خيال خود گفتند كه اين از آن خداست و اين از آن بتان ماست.

 پس آنچه از آن بتانشان بود به خدا نمى‌رسيد، و آنچه از آن خدا بود به بتانشان مى‌رسيد. 

به گونه‌اى بد داورى مى‌كردند.

در این آیه، از کسانی انتقاد به عمل می آید که هم خداپرست اند و هم بت پرست.

به همین دلیل

هم برای خدا قربانی می کنند و هم برای بت ها.

حالا سؤال این است که چه فرقی دارد که قربانی برای خدا باشد و یا برای بتها؟

گوشت آنها در هرصورت بین مستمندان تقسیم می شود.

یعنی

فرق ماهوی با هم ندارند.

 

﴿وَكَذَٰلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٍ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ قَتْلَ أَوْلَادِهِمْ شُرَكَاؤُهُمْ لِيُرْدُوهُمْ وَلِيَلْبِسُوا عَلَيْهِمْ دِينَهُمْ ۖ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا فَعَلُوهُ ۖ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ﴾
[ الأنعام: ۱۳۷]

همچنين، كاهنان، كشتن فرزند را در نظر بسيارى از مشركان بياراستند تا هلاكشان كنند و درباره دينشان به شك و اشتباهشان افكنند.

 اگر خدا مى‌خواست چنين نمى‌كردند. 

پس با دروغى كه مى‌بافند رهايشان ساز.

 

کریم

در این آیه،

از کاهنانی انتقاد می کند که قربانی کردن کودکان را در معابد تجویز کرده اند.

کریم این کردوکار آنان را نوعی عوامفریبی می داند.

ولی این خطا را منوط به مشیت الهی می داند.

کریم کاهنان را سوبژکتیویته زدایی می کند و به درجه اوبژکت خدا تنزل می بخشد و بحث با آنان را بیهوده می داند.

﴿وَقَالُوا هَٰذِهِ أَنْعَامٌ وَحَرْثٌ حِجْرٌ لَّا يَطْعَمُهَا إِلَّا مَن نَّشَاءُ بِزَعْمِهِمْ وَأَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُهَا وَأَنْعَامٌ لَّا يَذْكُرُونَ اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا افْتِرَاءً عَلَيْهِ ۚ سَيَجْزِيهِم بِمَا كَانُوا يَفْتَرُونَ﴾
[ الأنعام: ۱۳۸]

و گفتند:

 «اين چهار پايان وکشتزار ها (برای همه) ممنوع است

 مگر کسانی که مابخواهيم 

ـ به گمان آنان ـ 

نبايد (از) آن بخورد».

 وچهار پايانی ديگراست که (سوار شدن بر) پشت آنها حرام است.

 و (نيز) چهار پايانی (ديگر) است که (هنگام ذبح) نام خدا را بر آن نمی بردند

 (وبا اين کارشان) به خدا دروغ می بستند. 

و (خداوند) به زودی کيفر افتراهايشان را خواهد داد.

 

 

کریم

در این آیه،

 از کسانی انتقاد می کند که بخشی از جمعیت جامعه را در استقاده از چهارپایان و مزارع و مراتع تحریم کرده اند تا مورد استفاده خودی های شان قرار گیرند.

کریم

ضمنا

از نبردن نام خدا به هنگام ذبح و دروغ نسبت دادن به خدا

 انتقاد می کند

و

آنها را به دلیل افترا بستن به خدا

تهدید به مجازات الهی می کند.

﴿وَقَالُوا مَا فِي بُطُونِ هَٰذِهِ الْأَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِّذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَىٰ أَزْوَاجِنَا ۖ وَإِن يَكُن مَّيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكَاءُ ۚ سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ ۚ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ﴾
[ الأنعام: ۱۳۹]

و گفتند:

 آنچه در شكم اين چارپايان است براى مردان ما حلال و براى زنانمان حرام است

 و

 اگر مردار باشد زن و مرد در آن شريكند. 

خدا به سبب اين گفتار مجازاتشان خواهد كرد. 

هر آينه او حكيم و داناست.

 

کریم

در این آیه،

 از کسانی انتقاد می کند که محتوای شکم جانوران را برای مردجماعت حلال و برای زنجماعت حرام دانسته اند.

ولی لاشه را برای زن و مرد حلال.

﴿قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُوا أَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُوا مَا رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِرَاءً عَلَى اللَّهِ ۚ قَدْ ضَلُّوا وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ﴾
[ الأنعام: ۱۴۰]

زيان كردند كسانى كه به سفاهت بى هيچ حجتى فرزندان خود را كشتند و به خدا دروغ بستند و آنچه را به ايشان روزى داده بود حرام كردند.

 اينان گمراه شده‌اند و راه هدايت را نيافته‌اند.

 

کریم

در این آیه،

از کسانی انتقاد می کند که به زنده به گور کردن و یا قربانی کردن فرزندان خود پرداخته اند و نعمات الهی را حرام اعلام کرده اند.

ادامه دارد.