شین میم شین
باب دوم
در احسان
حکایت سوم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۶۶)
بخش اول
۱
یکی در بیابان سگی تشنه یافت
برون از رمق در حیاتش نیافت
معنی تحت اللفظی:
حریفی در بیابان به سگ تشنه برخورد که از فرط تشنگی در معرض مرگ قرار داست.
جانوران
معمولا
به این روز نمی افتند.
جانوران
خودکفا هستند
و
آب مورد نیاز را چه بسا از طریق شکار جانوران دیگر و خوردن میوه جات به دست می آورند.
اگر این حکایت سعدی
رئالیستی باشد،
باید علت یابی شود.
سگ مورد نظر
مثلا
می تواند به دلیل بیماری عاجز از پیدا کردن آب و شکار باشد.
سؤال
سعدی
در این بیت شعر،
دیالک تیک جامعه و (۱)
را
به شکل دیالک تیک انسان و سگ بسط و تعمیم می دهد.
جواب
سعدی در این بیت شعر، دیالک تیک جامعه و طبیعت را به شکل دیالک تیک انسان و سگ بسط و تعمیم می دهد.
انتخاب سگ از سوی سعدی
نه تصادفی است و نه نسنجیده.
سعدی اولین و آخرین سگ ستیز جهان است.
سعدی سگ را اذل موجودات می داند.
پست تر و نجس تر و کثیف تر از سگ، به نظر او موجودی وجود ندارد:
اجل کائنات، از روی ظاهر، آدمی است و اذل موجودات، سگ.
(گلستان، باب هشتم، ص ۲۱۱)
معنی تحت اللفظی:
با توجه ظاهر موجودات
انسان با جلیل ترین و عظمت ترین موجود در کل هستی است
و
سگ
ذلیل ترین موجود در کل هستی.
سعدی
در این جمله
دیالک تیک انسان و سگ
را
به
شکل دیالک تیک جلیل و ذلیل
بسط و تعمیم می دهد.
سعدی از روشنفکریت جامعه برده داری ـ فئودالی بوده است.
به همین دلیل از نقش بی بدیل سگ در جامعه خبر نداشته است.
اگر سعدی چوپان بود، هرگز از این مزخرفات سر هم بندی نمی کرد.
سگ
گرگ اهلی شده است
و
از ۴۰ ویا حتی ۴۰۰ هزار سال قبل
یار و یاور بشر در تولید مایحتاج حیاتی و تأمین امنیت بوده است.
دیالک تیک انسان و سگ
هم به نفع بشر بوده است و هم به نفع سگ.
سگ در روند همزیستی و همکاری با بشر
اجتماعی شده است.
ضمنا
با تن در دادن به اهلی شدن، حفظ و توسعه و تکثیر نوع خود را به طرز حیرت انگیزی تضمین کرده است.
گرگ
در خیلی جاها در مرعض نابودی است.
در حالیکه صدها نوع سگ در کره ارض وجود دارد.
فقط در آلمان ۷ میلیون سگ وجود دارد.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر