دیالک تیک کمیت و کیفیت (12)

کیفیت و کمیت
(قانون گذار از تغییرات کمی به تغییرات کیفی) (1)
پروفسور دکتر کامیلا وارنکه
برگردان شین میم شین

• کیفیت و کمیت (قانون گذار از تغییرات کمی به تغییرات کیفی) یکی از قوانین ماتریالیسم دیالک تیکی است که بطور عینی عمل می کند و بنا بر آن، تغییرات کمی در چارچوب هر کیفیت، با فراتر گذشتن از حد مربوطه، بصورت جهش به تغییرات کیفی منجر می شوند و کیفیت جدیدی جانشین کیفیت پیشین می گردد.

• مراجعه کنید به حد در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

1

فریدریش انگلس (1820 ـ 1894)

• بقول انگلس، «در طبیعت برای هر مورد منفرد دقیقا تعیین شده که تغییرات کیفی فقط از طریق افزایش و یا کاهش کمی ماده و یا حرکت (انرژی) می توانند صورت گیرند.»
• (کلیات مارکس و انگلس، جلد 20، ص 349)

2

• قانون گذار از تغییرات کمی به تغییرات کیفی همراه با دیگر قوانین ماتریالیسم دیالک تیکی نشان می دهد که اشیاء، سیستم ها و غیره به چه نحوی خواص، شیوه رفتار و غیره خود را تغییر می دهند، بدون اینکه در این روند به عللی غیر از علل ذاتی و طبیعی خود نیاز داشته باشند.

3

گئورگ ویلهلم فریدریش هگل (1770 ـ 1831)
آثار هگل به 14 بخش طبقه بندی می شود:
آثار آغازین (جوانی)
آثار انتقادی ینا
طرح های سیستمی ینا
فنومنولوژی روح
منطق (کوچک و بزرگ)
فلسفه طبیعت
روح سوبژکتیف
روح اوبژکتیف (خطوط اصلی فلسفه حقوق)
فلسفه تاریخ
آثار مربوط به سیاست روز
فلسفه هنر
فلسفه مذهب
فلسفه و تاریخ فلسفه
دایرة المعارف علوم فلسفی

• قانون گذار از تغییرات کمی به تغییرات کیفی را هگل برای اولین بار بطور همه جانبه تدوین می کند.
• (البته نه به عنوان روند توسعه عینی و جاری در مکان و زمان، در طبیعت و جامعه.)

4

• از دیدگاه فلسفه ماقبل هگل هر گونه توسعه در یکی از دو فرم تغییر زیر خلاصه می شد:

الف

• یا در تغییرات کمی محض و بی غل و غش خلاصه می شد. (اولوسیونیسم)

• مراجعه کنید به اوولوسیون، اوولوسیونیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

ب

ژرژ کوویر (1769 ـ 1832)
طبیعت شناس فرانسوی
از مؤسسین تئوری کاتالیسم (کاتاستروفیسم، تئوری فاجعه)

• و یا در جایگزین شدن بیواسطه کیفتی بوسیله کیفیتی دیگر بدون تغییرات کمی (تئوری کاتالیسم کوویر)

5

• اما قانون گذار از تغییرات کمی به تغییرات کیفی مورد نظر هگل، بیانگر روند توسعه عینی و جاری در مکان و زمان، در طبیعت و جامعه نیست.

6

• به نظر هگل، طبیعت عبارت است از سیستمی از مراحل (پله های) منطقی متوالی، که هر مرحله توسعه، نشانگر مرحله توسعه «ایده مطلق» در نحوه بود دیگرگونه آن است.

7

• در قاموس هگل، توسعه واقعی نه شامل حال طبیعت، بلکه فقط شامل حال ایده و مفهوم می شود.

8

• بنابرین، در قاموس هگل، قانون گذار از تغییرات کمی به تغییرات کیفی ـ بمثابه قانون توسعه ـ فقط به حرکت و توسعه مفاهیم مربوط می شود.

9

• قانون گذار از تغییرات کمی به تغییرات کیفی ـ بمثابه قانون صادق در طبیعت ـ در قاموس هگل، نه توسعه واقعی طبیعت را، بلکه ساختار منطقی آن را، که گویا نتیجه توسعه «ایده مطلق» است، در نظر می گیرد.
• (هگل، «دایرة المعارف علوم فلسفی»، پاراگراف 249)

ادامه دارد