ایمانوئل کانت
(۱۷۲۴ـ ۱۸۰۴)
برجسته ترین نماینده فلسفه کلاسیک آلمان
اثر او تحت عنوان «انتقاد از عقل محض»
نقطه عطفی در تاریخ فلسفه و آغاز فلسفه مدرن محسوب می شود.
کانت در زمینه های زیر
دورنمای فراگیر نوینی
به روی فلسفه گشوده است:
اتیک
(نقد عقل عملی)
استه تیک
(نقد قوه قضاوت)
مذهبفلسفه
حقوقفلسفه
تاریخفلسفه
پروفسور دکتر مانفرد بور
برگردان
شین میم شین
فصل پنجم
آثار ایمانوئل کانت
تا
سال (۱۷۶۸)
بخش سوم
ادامه
۸
تآثیر متقابل میان قوه
جاذبه و قوه دافعه و به زبان کانت، «دعوا میان دو قوه بنیادی کل ماده»، بنیان کل
توسعه (تکامل) و همزمان ضامن حیات مستمر و مداوم در طبیعت است.»
(همانجا، ص ۸۵)
۹
کانت سؤال دیگری را نیز
مطرح می سازد:
«اگر جهان ها و نظام جهانی نوع واحدی در آغاز داشته اند، آیا
نباید همه عمارت های جهان، به یکسان تحت جاذبه یکدیگر باشند و پیوند سیستماتیک با
یکدیگر داشته باشند؟»
(همانجا، ص ۱۳۲)
۱۰
این اندیشه ی پیوند کلی
کلیه پدید های طبیعی است که کانت در نظر دارد.
۱۱
کانت به سؤال خود بلافاصله
جواب می دهد:
عملا نمی توان تردید داشت
که منظومه شمسی ما فقط جزئی از سیستم به مراتب بزرگ تری است.
در این سیستم بزرگتر که
منظومه شمسی ما فقط جزئی از آن است، همان
قوانینی مؤثرند که در منظومه سیاره ای ما مؤثرند.
هر قانونی که در این سیستم
مؤثر است، در کلیه مستحکمترین سیستم ها و در همه اجرام سماوی دیگر نیز مؤثر است.
همه اجرام سماوی در پیوند
یونیورسال (عام) با یکدیگر قرار دارند و باید به مثابه سیستم یگانه، بزرگ و جنبنده
(متحرک) بنا بر قوانین یکسانی، در نظر گرفته شوند.
۱۲
کانت می نویسد:
«ما طبیعت را هر چه بهتر
بشناسیم، به همان اندازه بیشتر متوجه می شویم که که ساختمان عام چیزها بیگانه برای
یکدیگر و مجزا از یکدیگر نیست.
ما در آن صورت، به قدر
کافی درمی یابیم، که میان اجرام سماوی خویشاوندی ماهوی وجود دارد.
آن سان که اجرام سماوی به
استکمال (به کمال رسانی) یکدیگر مدد می رسانند.
اجرام سماوی در اثر تأثیر متقابل عناصر به
زیبایی جهان ماتریالیستی (منظور کانت، مادی) و همزمان به زیبایی جهان روحی (فکری)
و به طور کلی به زیبایی طبایع (طبیعت های) چیزهای منفرد در میدان حقایق ابدی مدد
می رسانند.
به عبارت دیگر، سیستمی تشکیل می دهند که در آن،
چیزهای مختلف تحت تأثیر یکدیگرند.
ما ضمنا متوجه می شویم که خویشاوندی اجرام سماوی
به این دلیل است که آنها منشاء واحدی داشته اند.
منشاء واحدی که از آن به کسب تعین ماهوی خود نایل
آمده اند.»
(همانجا، ص ۱۹۵)
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر