از
شین میم شین
فصل دوم
طبیعت، جامعه، انسان
درس ۵۱
تولید صنعتی ماشینی، این روابط بین تولید کنندگان، بین افراد اجتماع را بسیار گوناگون کرده است.
اما از بین این تنوع و گوناگونی باید عنصر اساسی را پیدا کرد، باید به عامل ریشه ای دست یافت.
شالوده مناسبات تولیدی
عبارت است از اشکال مالکیت.
یعنی اینکه وسائل تولیدی در دست چه کسانی، در تعلق چه کسانی و به چه صورت است.
به دیگر سخن
موضع و موقعیت افراد نسبت به وسائل تولیدی نظیر زمین و منابع زیرزمینی و جنگل ها و آب ها و مواد اولیه و ساختمان های تولیدی و ابزار کار و ماشین آلات تولیدی و غیره چگونه است.
خصلت و ماهیت مناسبات تولیدی،
مناسباتی که بین انسان ها در روند تولید پدید می آید،
در درجه اول وابسته به آن است که این عوامل گوناگون در مالکیت کیست.
اما مناسبات تولیدی علاوه بر اشکال مالکیت و روابط
ناشی از تعلق وسایل تولیدی، دارای عناصر مهم دیگری نیز هست.
تجزیه و تحلیل این فراز از درس نیک آیین
را
ادامه می دهیم:
۱
شالوده مناسبات تولیدی
عبارت است از اشکال مالکیت.
یعنی اینکه وسائل تولیدی در دست چه کسانی، در تعلق چه کسانی و به چه صورت است.
عجب تعریفی از شالوده مناسبات تولیدی بودن اشکال مالکیت.
نیک آیین در این توضیح به عوض طبقات اجتماعی از کسان سخن می گوید.
البته منظورش طبقات اجتماعی است ولی طرز تبیینش بند تنبانی است.
فرم مالکیت بر وسایل تولید
بسان هر فرم دیگری،
حاوی محتوایی است:
دیالک تیک فرم و محتوا.
محتوای فرم مالکیت بر وسایل تولید، طبقاتی است و نه فردی و نه این و آنی.
مثال:
طبقه اجتماعی برده دار مالک وسایل تولید می شود و نه حسن و حسین.
۲
به دیگر سخن
موضع و موقعیت افراد نسبت به وسائل تولیدی نظیر زمین و منابع زیرزمینی و جنگل ها و آب ها و مواد اولیه و ساختمان های تولیدی و ابزار کار و ماشین آلات تولیدی و غیره
چگونه است.
موضع
یعنی سنگر.
موضع هیمشه دیالک تیکی از موضع نظری و موضع عملی است.
موضع و موضعگیری نسبت به چیزی که به معنی مالکیت بر آن چیز نمی شود.
نیک آیین
با این طرز توضیح تق و لق
خواننده و شنونده را گیج می کند.
به خواننده و شنونده چیزی یاد نمی دهد.
۳
خصلت و ماهیت مناسبات تولیدی،
مناسباتی که بین انسان ها در روند تولید پدید می آید،
در درجه اول وابسته به آن است که این عوامل
گوناگون در مالکیت کیست.
این حرف نیک آیین
بدان معنی است که مناسبات تولیدی، پدیده و نمود است و فرم مالکیت بر وسایل تولید، ماهیت آن است.
دیالک تیک پدیده و ماهیت.
اگر نیک آیین با طرز تفکر دیالک تیکی و با الفبای ماتریالیسم تاریخی آشنا می بود، می دانست که محتوای مناسبات تولیدی نه فرم مالکیت، بلکه نیروهای مولده است.
دیالک تیک مناسبات تولیدی و نیروهای مولده
فرم مالکیت بر وسایل تولید
مهمترین عنصر مناسبات تولیدی است و نه خصلت و ماهیت آن.
۴
اما مناسبات تولیدی علاوه بر اشکال مالکیت و روابط ناشی از تعلق وسایل تولیدی،
دارای عناصر مهم دیگری نیز هست.
منظور نیک آیین از مفهوم «اشکال مالکیت و روابط ناشی از آن» چیست؟
اشکال مالکیت بر وسایل تولید می توانند اشتراکی، برده دارانه، فئودالی، خرده بورژوایی و بورژوایی بانشد.
منظور از روابط ناشی از این اشکال چیست؟
وقتی گفته می شود که نیک آیین اکونومیستی می اندیشد و نه فلسفی،
منظور همین است.
بدین طریق
مناسبات تولیدی حاکم
سلب کلیت و عامیت و ماهیت می شود.
خورجینی از فرم های مالکیت و روابط مبتنی بر آنها می شود.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر