دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۶۵۱)

 

پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن
اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت 

و دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین 

نقش اجتماعی

ادامه

۹

 

 تالکوت پارسونس 

(۱۹۰۲ ـ ۱۹۷۹)

جامعه شناس امریکائی

تئویسین سرشناس

 (۱۹۴۵ ـ ۱۹۶۰)

تئوری های او:

تئوری عمل وولونتاریستی (اراده گرایی)

فونکسیونالیسم ساختاری

سیستم، اوولوسیون، شرایط انسانی

·    پارسونس به این نظر لینتون، قبل از همه، جنبه سیستم را اضافه می کند و می کوشد تا با مفهوم نهاد، اهمیت سوسیولوژیکی آن را آشکار سازد.

۱۰

·    مهمترین واحد هر سیستم اجتماعی به نظر پارسونس عبارت است از شرکت هر فرد در روابط اینتراکسیون عمل کنندگان (اکتورها) که سیستم مورد نظر را نمودار می سازند.

۱۱

·    این «شرکت» حاوی دو جنبه است.

الف

جنبه «جایگاهی»

·    اولا حاوی جنبه «جایگاهی» (پوزیسیونی، موضعی، موقعیتی) است که اکتور (عمل کننده) به واسطه آن در سیستم اجتماعی جا گرفته است.

·    همان حالت (استاتوس) مورد نظر لینتون

ب

جنبه «پروسه ای»  

۱

·    ثانیا حاوی جنبه «پروسه ای» (روندی، فرایندی) است.

۲

·    جنبه «پروسه ای» شرکت هر فرد به اهمیت فونکسیونال عمل او برای سیستم اجتماعی مربوطه ربط داده می شود.

۳

·    تحت این جنبه، عمل فرد مورد نظر به عنوان نقش تعریف می شود.

۴

·    بنا بر تز آغازین  که بنا بر آن واحد بنیادی سیستم اجتماعی فرد است که به طور فردی عمل می کند، نتیجه گرفته می شود که نقش، واحد بنیادی سیستم روابط اجتماعی موجود و لذا ساختار اجتماعی است:

۷

·    «ساختار اجتماعی، سیستمی از الگوهای رفتاری  میان عمل کنندگان (اکتورها) است که مشخصه شان نقش بازی (ایفای نقش) است.

۸

·    بنابرین، جنبه مهم، ساختار اجتماعی است که در هر سیستم از الگوهای انتظاراتی و توقعاتی، رفتار حقوقی اشخاص را در نقش های معین تعریف و تعیین می کند.

۹

·    اعتبار آنها  هم با موتیوهای (انگیزه های) مثبت خود نقشبازان (حاملین نقش) و هم با تحریم ها از سوی دیگران تعیین می شود.»

·    (تالکوت پارسونس، «خدماتی به تئوری سوسیولوژیکی» (۱۹۶۴)، ص ۵۵)

ادامه دارد.