دایرة المعارف مارکسیستی بحران (10)

دایرة المعارف مارکسیستی بحران

جوانان سوسیالیستی ـ کارگری آلمان
http://www.sdaj-netz.de
برگردان شین میم شین

فصل هشتم
تورم و انقباض

• تورم حاکی از صعود سطح قیمت عمومی است و انقباض حاکی از سقوط سطح قیمت عمومی است.

• این بدان معنی است که در زمان معینی با مبلغ معینی می توان میزان کمی از کالاها را خرید (تورم) و یا میزان بیشتری از کالاها را خرید। (انقباض)

I
سیکل وضعیت اقتصادی عام ـ وام ـ سیاست پولی

1
سیکل وضعیت اقتصادی عام

• مشخصا سیر درجه تورم (یعنی میزان تغییر قوه خرید پول) با سیکل وضعیت اقتصادی عام در پیوندی تنگاتنگ قرار دارد.
• در دوره رونق اقتصادی، صاحبان کارخانه ها می توانند قیمت ها را بالا ببرند.
• در دوره بحران، قیمت ها را باید پائین آورد تا بطور کلی بتوان کالائی را به فروش رساند.
• از این رو، رونق های اقتصادی ـ قاعدتا ـ دست در دست با بحران های اقتصادی سنگین و مبتنی بر تورم و با توسعه های مبتنی بر انقباض اند.

2
وام و سیاست پولی

• از سوی دیگر، تورم بر وضعیت اقتصادی عام متقابلا تأثیر می گذارد.
• با کاهش شدید ارزش پول، سرمایه داران ترجیح می دهند که دارائی پولی خود را به دارائی شیئی تبدیل کنند، یعنی سرمایه گذاری کنند.

• این امر موجب احیای تقاضای کالا و در نتیجه موجب احیای وضعیت کلی اقتصادی می گردد.

• علاوه بر سیکل وضعیت اقتصادی عام، سیاست پولی و وام دهی نیز بر توسعه ارزش پول تأثیر می گذارند.

• برای خرید کالاها حتما نباید پول نقد پرداخت شود.
• این کار را می توان از طریق گرفتن وام نیز انجام داد.

• با وام یکباره نیز می توان به کار پرداخت.
• وام دهنده می تواند سند بدهی را به کسان دیگر بفروشد ویا با کالائی معاوضه کند.
• سند بدهی در این صورت، فونکسیون اسکناس را کسب می کند و فرمی از پول وام را نمودار می سازد.

• زیاده روی در وام دهی به اشخاص، کارخانه ها و شرکت ها، از این رو، بسان سیاست پولی گل و گشاد بانک مرکزی («چاپ اسکناس») به تورم منجر می شود.

• در دهه های اخیر بدهی شخصی و دولتی بمراتب سریعتر از تولید اقتصادی رئال رشد کرده است.

• این امر سبب شده که سطح قیمت ها حتی در دوره رکود اقتصادی افزایش یابد. (تورم رکودین)
•
• بحران به اصطلاح مالی نشان داد که انبساط بخش وام دهی چه ریسک هائی برای ثبات ارز (مثلا یورو و دلار) به همراه دارد.

II
پیامدهای اجتماعی

فرا تورم

• در تاریخ آلمان، فراتورم سال های (1921 ـ 1923) از اهمین خاصی برخوردار است.

• این تورم به فروپاشی سیستم پولی منجر شد:
• ارزش مارک در سال 1923 به یک بیلیونم ارزش آن در سال 1914 سقوط کرد.

• (بیلیون یعنی میلیون میلیون: 1000.000.0000.000 مترجم)

• پیامدهای آن نه فقط اتلاف های اجتماعی عظیم، بلکه علاوه بر آن بحران سیاسی عمیق بود.
•
• به سبب تورم، صاحبان ثروت های پولی و مزدبگیران و حقوق بگیران بخشا و یا بمدت معینی چه بسا بکلی سلب مالکیت می شوند و به خاک سیاه می نشینند.

• سرمایه داران صنعتی که برای سرمایه گذاری در زمنیه های غیرپولی وام گرفته اند، از بی ارزش گشتن پول سود می برند.

• کارگران اما ـ قاعدتا ـ دارائی پولی بزرگی ندارند.
• تورم برای آنان به معنی بی ارزش شدن دستمزد قراردادی شان تمام می شود.

• سندیکاهای آلمان در سال های گذشته نتوانسته اند در این زمینه موفقیت هائی کسب کنند و تعادل تورمی کاملی را عملی سازند.

• بی ارزش گشتن پول، از این رو به کاهش پیشرونده سطح دستمزد رئال کارگران منجر می شود و بدین طریق به تقسیم ثروت از پائین به بالا می انجامد.

پایان