خرد ـ انسان ـ تاریخ (۳۲)

پروفسور دکتر مانفرد بور

پروفسور دکتر گرهارد بارچ

بخش سوم

 مکان تاریخی فلسفه

فرانسیس بیکن

فرانسیس بیکن

(۱۵۶۱ ـ ۱۶۲۶)

 

قسمت دوم

ادامه

۴۳

·    اکنون به دو مثال در این زمینه اشاره می کنیم: 

الف

۱

·     میزان اهمیت ارزیابی فلسفه فرانسیس بیکن در رابطه با انباشت آغازین سرمایه را می توان در «مقالات» بیکن دید. 

۲

·    در «مقالات» بیکن مسئله ماهیت انسانی و یا معنای زندگی نقشی بازی نمی کند. 

۳

·     در مقایسه با اخلاقفلسفه فرانسه در این دهه، این مسئله حاوی و حامل دشواری های تفسیری است.

·     در ادبیات بیکن شناسی نیز ب این مسئله اشاره شده است. 

۴

·    اما اگر توجه داشته باشیم که دوره حیات بیکن با نقطه اوج انباشت آغازین سرمایه همزمان بوده است، آنگاه کلیدی برای توضیح  این مسئله به دست می آید. 

۵

·     فرانسیس بیکن هر نوعی از آرمانگرایی را و هر تئوری مربوط به مسئله اخلاق را دور می اندازد.

·     فکر و ذکر فرانسیس بیکن تشکیل و تقویم (قوام بخشیدن) حتی الامکان عاری از تضاد متد فکری اش است.

·     بیکن از افشای هدف و آماج این متد فکری اکیدا پرهیز می ورزد.

·     بدین طریق، هدف و آماج متد فکری او خود متد فکری نمودار می گردد:

·     متد فکری هم وسیله می شود و هم آماج.

۶

·     بیکن اما ضمنا درک نوینی از طبیعت (طبیعت پژوهی) تأسیس می کند که حاوی آماج عملی  نامحدود است.

·     این آن چیز جدید تعیین کننده ای است که بیکن وارد فلسفه و طبیعت پژوهی کرده است. 

۷

·    در فلسفه فرانسیس بیکن، دانایی و توانایی بشری چنان مکمل یکدیگر جا زده می شوند که انگار نادانی علت اصلی هر معضلی است.

۸

·     از دید بیکن، طبیعت را فقط از طریق اطاعت می توان مهار کرد.

۹

·     آنچه که در مشاهده به مثابه علت جا زده می شود، در اجرا به مثابه قاعده قلمداد می شود.

·     (آنچه که در بررسی (تجربه) به مثابه علت جا زده می شود، در عمل به مثابه قاعده قلمداد می شود. مترجم)

۹

·     این آماجگزاری عملی مطلوب بیکن، اما در آن زمان، دقیقا مد روز بوده است. 

·     بیکن مترجم این مد روز بوده است.

۱۰

·     بیکن بر بنیان تمایلات مبتنی بر راسیونالیزاسیون صنایع دستی و بر بنیان مطالبات مربوط به گسترش معارف در رشته های کاملا معین علمی از قبیل بنای برج ها و استحکامات و ناوتیک (علوم مربوط به کشتی رانی) در عرصه های معین شیمی و مکانیک تلاش می ورزد که با  صنعت در آن زمان، پیوند تنگاتنگ داشته است.  

ادامه دارد.