۱۳۹۶ آبان ۲۲, دوشنبه

غزلی از خواجه شیراز زیر ذره بین تحلیل (۱۰)





ویرایش و تحلیل 
از 
 ربابه نون
 
جلوه گاه رخ او دیده من تنها نیست
ماه و خورشید 
همین آینه می‌ گردانند

معنی تحت اللفظی:
تجلیگاه روی او
فقط
آیینه چشم من نیست.

ماه و خورشید 
هم
 آیینه گردان روی او 
هستند.

۱
این بیت شعر
در رابطه با مفهوم
«نظربازی»
در بیت اول است.

۲
«نظربازی»
یکی از فخرمفاهیم خواجه است.

۳
خواجه
 از 
نظر بازی 
صنعتی، هنری و شق القمری اختراع کرده است.

۴ 
«نظربازی»
به چه معنی است؟

۵
جلوه گاه رخ او دیده من تنها نیست
ماه و خورشید 
همین آینه می‌ گردانند

خواجه در این بیت
از سویی
چشم خود 
را
آیینه
و
خویشتن خویش 
را 
آیینه گردان روی حریف
محسوب می دارد

۶
مفهوم «آیینه گردان»
ضمنا
یکی از مفاهیم ادبی ه. الف. سایه است
که
تحت تأثیر شدید خواجه است.

۷
احتمالا
در قرون وسطی
 در مراسمی
 کسی و یا کسانی 
فونکسیون حمل آیینه 
و
نمودار سازی مستمر و لاینقطع روی حریفی
 (مثلا عروسی، شهبانویی، شاهزاده ای و یا شاهی)
را
در آیینه
به عهده داشته اند.

۸
دلیل «آیینه گردانی» 
  شاید خرافه ای مبتنی بر خوشبختی ناشی از آب و آیینه باشد. 
آب 
هم
آیینه است.

آب
آیینه ای طبیعی است.
 

۹
هنوز
هم
در روستاها
وقتی پسری به شهر می رود تا نانی به کف آرد و به ذلت بخورد،
مادر و یا خواهر
در قفای او آب می پاشند
و
درمراسم نوروز
 آیینه
هست.

۱۰

منشاء مادی و عینی مفهوم «آیینه گردانی»
شاید 
گل آفتابگردان 
باشد.
۱۱
گل آفتابگردان
تابع پیگیر آفتاب است
و
با 
«تغییر محل» آفتاب
چرخ می زند و موضع عوض می کند.

۱۲
خواجه
ماه و خورشید
را
هم 
پرسونالیزه می کند 
و
هم
فونکسیونالیزه می کند:

الف
ماه و خورشید
 انسان واره می شوند و آیینه حمل می کنند
تا
روی زیبای حریف مورد نظر خواجه
را
  پیگیرانه
منعکس کنند.

ب
ماه و خورشید
عملا
فونکسیون آیینه گردان در جوامع فئودالی
را
به عهده می گیرند.

۱۳
قوای طبیعی 
(ماه و خورشید)
جزو خدام اوتوریته های اجتماعی جا زده می شوند.

۱۴
قوای ناتورال
سوسیالیزه می شوند.

۱۵
ضمنا
در زیبایی ظاهری اوتوریته مورد نظر
غلو غول آسا به عمل می آید.

۱۶
ماه و خورشید
جزو نوکرهای آیینه گردان شاه چلقوز شیراز می شود.

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر