پوزیتیویسم (2)

پروفسور دکتر مانفرد بور 

پروفسور دکتر گئورگ کلاوس 

برگردان شین میم شین  

II

پوزیتیویسم انگلیسی

 

جان استوارت میل (1806 ـ 1873)

فیلسوف، اقتصاد دان، از متفکران قرن نوزدهم

از فلاسفه بورژوائی واپسین

·        تزهای اصلی کومته را جان استوارت میل و اسپنسر با استفاده از نظرات هیوم و برکلی تقبل می کنند و توسعه می دهند که به  پوزیتیویسم انگلیسی  معروف شده است.

1

·        بنظر جان استوارت میل وظیفه علم تحقیق در زمینه حقایق امور مربوط به شعور است.

2

·        حقایق امور مربوط به شعور اما عبارتند از احساس ها و روابط میان احساس ها که منطق، عناصر مهم آنها را عمده می کند.

3

 

هربرت اسپنسر (1820 ـ 1903)

   فیلسوف و جامعه شناس

مؤسس تئوری تکامل و از پیشقراولان سوسیال ـ داروینیسم

از فلاسفه بورژوائی واپسین

·        اسپنسر نیز به همان سان، خواهان منشاء قرار دادن نمود ها و پدیده ها ست و وظیفه همه علوم را در نظام بخشیدن به نمود ها و پدیده ها خلاصه می کند.

4

·        نئوپوزیتیویسم مبتنی است پوزیتیویسم کومته، جان استوارت میل و اسپنسر و با تشکیل امپیریوکریتیسیسم آغاز می شود.

·        مراجعه کنید به  امپیریوکریتیسیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

 III

امپیریسم منطقی

·        نئوپوزیتیویسم در فاصله دو جنگ جهانی اول و دوم بوسیله فعالیت «محفل وین» (اطریش) به جریان معتبر فلسفه امپریالیستی ـ بمعنی محدود کلمه ـ مبدل می شود.

·        نئوپوزیتیویسم محفل وین را امپیریسم منطقی نیز می نامند.

1

 موریتس اشلیک (1882 ـ 1936)

فیزیکدان و فیلسوف و مؤسس محفل وین

از فلاسفه بورژوائی واپسین

·        بنیانگذار محفل وین، اشلیک نام داشته که از سال 1922 میلادی جانشین ماخ در وین می شود.

·        اشلیک محفلی از دانشجویان و علمای علاقه مند به فلسفه، بویژه ریاضی دانان و فیزیکدانان گرد خود جمع می کند که مهمترین آنها به شرح زیر بوده اند:

الف

·         وایزمن

ب

·        نویرات

ت

·         فایگل

پ

·        کاوفمن

ث

·        کارناپ

2

·        محفل وین اعتبار فلسفی خود را مدیون شهرت علمی ریاضی دانان برجسته (هان، منگر، گودل) بوده که با آن محفل همکاری می کردند.

3

·        گروهی از ریاضی دانان و فیزیکدانان مهم (مانند ماکس پلانک، اینشتین، هیلرت) اگرچه به هیچوجه با نظرات محفل وین موافق نبودند و در تضاد آشکار و جدی با آنها قرار داشتند، اما در زمینه مسائل علمی خاص و تا حدودی فلسفی با این محفل رابطه داشته اند.

·        این امر نیز یکی از دلایل اعتبار محفل وین بوده است.

4

·        در برلن مرکز نئوپوزیتیویستی دیگری توسط رایشباخ، دوبیسلاو و گرلینگ تشکیل می شود که با محفل وین روابط تنگاتنگی داشته و روی هم رفته طرزتفکر واحدی را نمایندگی می کند.

5

·        بعدها در سال 1931 میلادی در پراگ توسط کارناپ مرکز نئوپوزیتیویستی دیگری دایر می گردد.

6

·        فیلسوف انگلیسی بنام آیر نیز برای مدتی کوتاه با محفل وین همکاری می کند.

ادامه دارد.