۱۴۰۱ اسفند ۲۵, پنجشنبه

درنگی در مقاله ای از سمیر امین (۱)


سمیر امین 

( ۱۹۳۱ –  ۲۰۱۸) 

اقتصاددان مصری- فرانسوی

میم حجری

دستاوردهایی که از درک ماتریالیستی انسان و تکامل اجتماعی اش حاصل می گردد 
به قرار زیر است.
 
۱ 
ازدوران کمونیزم ابتدائی به بعد، 
جامعه بر اساس استثمارزحمتکشان بنا نهاده شده است.
 
توانگری اقلیت بقیمت فقر اکثریت تامین شده و محتوای تاریخ بشری را مبارزه ی طبقاتی و مبارزه ی مداوم بخشی از مردم بر علیه بخش دیگر تشکیل داده است.
 
ماتریالیسم تاریخی
 مارا قادر به درک شرایط کهنه و شرایط کنونی که درآن به سر می بریم 
و 
در نتیجه 
قادر به درک ضرورت انجام اقدامات لازم برای تغییر این شرایط می نماید.
 
ماتریالیسم تاریخی 
عدم تطابق نیروهای جدید تولید اجتماعی را با مالکیت خصوصی وسایل تولید
و محصولات تولیدی
 را
 به ما می نمایاند.
 
محصولات تولیدی 
تحت مالکیت اجتماعی 
می تواند بنحوی کامل مورد استفاده قرار گیرند.
 
دانش و تکنیک مدرن برای اولین بار در طول تاریخ،
 این امکان را فراهم می سازد که تمام افراد جامعه از سطح بالای زندگی، رفاه، تحصیلات و فرهنگ
 برخوردار باشند.
 
برای تحقق این امکان
 جامعه باید کل تولید را در اختیار گرفته، 
طرق ارضاء نیازهای کل جامعه
را 
برنامه ریزی و تعیین نماید. 
تمام اینها
 بدین معنی است 
که 
ایجاد یک نظام نوین اجتماعی
نه تنها امکان پذیر بلکه ضروری است.
 
ما برای تأمل بر روی این مقاله سمیر امین
 آن را نخست تجزیه و بعد تحلیل می کنیم:
 
 ۱
دستاوردهایی که از درک ماتریالیستی انسان و تکامل اجتماعی اش حاصل می گردد 
به قرار زیر است.
 
مفاهیم سمیر امین در این جمله آغازین او به شرح زیرند:
 درک ماتریالیستی انسان
و
تکامل اجتماعی اش 
 
مفهومی به نام درک ماتریالیستی انسان وجود ندارد.

آنچه که وجود دارد و سمیر امین در نظر دارد،
تز معروف مارکس موسوم به «درک ماتریالیستی تاریخ» است.

تاریخ
یعنی
جامعه در سیر رشد و توسعه بالنده اش.
 
«درک ماتریالیستی تاریخ»  
یکی از مهم ترین و اساسی ترین کشفیات مارکس است
که
جامعه شناسی را به علمی از طراز علوم طبیعی و تجربی مثلا فیزیک و شیمی و ریاضی تبدیل می کند.

اهمیت این کشف برای بشریت در علم الجامعه همطراز با اهمیت کشف آتش برای بشریت در تولید و مصرف مایحتاج حیاتی است.
 
«درک ماتریالیستی تاریخ»
 بدان معنی است که درک دیگری از تاریخ هم وجود دارد:

«درک ایدئالیستی تاریخ»
 
درک ماتریالیستی انسان 
مفهوم مبهم و ناروشن و ناقص و نارسایی است.
چون این سؤال در این مفهوم ناقص، بی جواب می ماند 
که 
درک ماتریالیستی انسان از چی؟
 
۲
دستاوردهایی که از درک ماتریالیستی انسان و تکامل اجتماعی اش حاصل می گردد 
به قرار زیر است.
 
تکامل اجتماعی چی مورد نظر سمیر امین است؟
 
تکامل اجتماعی درک ماتریالیستی انسان و یا تکامل اجتماعی انسان؟

درک ماتریالیستی انسان
که
نمی تواند تکامل اجتماعی بیابد.


درک ماتریالیستی انسان
در بهترین حالت، فقط می تواند تکامل تئوریکی و یا نظری بیابد و عمیق تر و علمی تر گردد.
 
راستی
«درک ماتریالیستی تاریخ»
 به چه معنی است 
و

چه فرق و تفاوت و تضادی با «درک ایدئالیستی تاریخ» دارد؟
 
ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر