۱۴۰۱ اسفند ۲۶, جمعه

درنگی در مقاله ای از سمیر امین (۲)


سمیر امین 

( ۱۹۳۱ –  ۲۰۱۸) 

اقتصاددان مصری- فرانسوی

میم حجری

دستاوردهایی که از درک ماتریالیستی انسان و تکامل اجتماعی اش حاصل می گردد 
به قرار زیر است:

۱ 
ازدوران کمونیزم ابتدائی به بعد، 
جامعه بر اساس استثمارزحمتکشان بنا نهاده شده است.
 
سمیر امین
معنی مفهوم «دستاورد» 
را
هنوز نمی داند.
 
شاید هم حرف زدن بلد نباشد.
 
شاید منظورش این باشد 
که
بشر
 در پرتو تز مارکس تحت عنوان «درک ماتریالیستی تاریخ» به وجود دوران های تاریخی پی برده است.
 
مفهوم سمیر امین مبنی بر «بنای جامعه بر اساس استثمار زحمتکشان» 
اتفاقا
هم
مغایر با  تز «درک ماتریالیستی تاریخ» است
و
هم
نادقیق و نارسا ست.

استثمار و یا بهره کشی
از
مفاهیم اقتصاد سیاسی سرمایه داری است
و
مبتنی بر تئوری «اضافه ارزش» مارکس است که یکی دیگر از کشفیات او ست.
 
۲
توانگری اقلیت بقیمت فقر اکثریت تامین شده و محتوای تاریخ بشری را مبارزه ی طبقاتی و مبارزه ی مداوم بخشی از مردم بر علیه بخش دیگر تشکیل داده است. 
ماتریالیسم تاریخی
 مارا قادر به درک شرایط کهنه و شرایط کنونی که درآن به سر می بریم 
و 
در نتیجه 
قادر به درک ضرورت انجام اقدامات لازم برای تغییر این شرایط می نماید.
 
اکنون صحت حدس ما آشکار می گردد:
منظور سمیر امین از درک ماتریالیستی انسان،
 تز «درک ماتریالیستی تاریخ» 
بوده است
که
یکی از مفاهیم ماتریالیسم تاریخی است.
 
درک سمیر امین از ماتریالیسم تاریخی ساده لوحانه است.

کسی برای شناخت «شرایط کهنه (؟)» موجود و درک ضرورت تغییر،
نیازی به ماتریالیسم تاریخی ندارد.

۳
ماتریالیسم تاریخی 
عدم تطابق نیروهای جدید تولید اجتماعی را با مالکیت خصوصی وسایل تولید و محصولات تولیدی
 را
 به ما می نمایاند.
 
سمیر امین
یا
عجول
است
و
یا
قصد ساده سازی مفاهیم مارکسیستی را دارد.
 
او
در این جمله
دیالک تیک نیروهای مولده و مناسبات تولیدی
را
با
عدم تطابق نیروهای جدید تولید اجتماعی  با مالکیت خصوصی بر وسایل تولید و فراورده های تولیدی
جایگزین می سازد
و
به نیت خیر
بر
مهمترین و تعیین کننده ترین دیالک تیک ماتریالیسم تاریخی
آفتابه برمی دارد.

۴
محصولات تولیدی 
تحت مالکیت اجتماعی 
می تواند بنحوی کامل مورد استفاده قرار گیرند.
 
این جمله سمیر امین
پرت و پلا ست.
بی معنی است
 و
ربطی به ماتریالیسم تاریخی ندارد.

۵
دانش و تکنیک مدرن برای اولین بار در طول تاریخ،
 این امکان را فراهم می سازد که تمام افراد جامعه از سطح بالای زندگی، رفاه، تحصیلات و فرهنگ
 برخوردار باشند.
 
کسی که از درک ماتریالیستی تاریخ و ماتریالیسم تاریخی شروع به بحث کرده،
اکنون 
مثل روحانیت با توسل به یکی از عناصر نیروهای مولده (علم و فن)  
در مدینه فاضله خیالی اش را به  روی خواننده می گشاید. 
 
۶
برای تحقق این امکان
 جامعه باید کل تولید را در اختیار گرفته، 
طرق ارضاء نیازهای کل جامعه
را 
برنامه ریزی و تعیین نماید.
 
سمیر امین در این جمله دیالک تیک امکان و واقعیت را به شکل تحقق این امکان (ارضای حوایج جامعه) تبیین می دارد.
به زعم سمیر امین،
رشد دانش و تکنیک به معنی فراهم آمدن امکان رفاه عمومی است.
 
شنیدنی نسخه جامه عمل پوشاندن به این امکان است:
تصاحب کل تولید توسط جامعه (؟) و برنامه ریزی ارضای حوایج مردم.

افلاطون هم می توانست در مدینه فاضله اش 
از این مواعظ بفرماید و دل و دین خلایق خر برباید.
 
۷
تمام اینها
 بدین معنی است 
که 
ایجاد یک نظام نوین اجتماعی
نه تنها امکان پذیر بلکه ضروری است.
 
آره.
امکان خیلی چیزها وجود دارد.
مشکل جامه عمل پوشاندن به امکانات است.
مشکل تبدیل بالقوه به بالفعل است
که
محتاج سوبژکت و حزب سوبژکت و روشنگری عرقریز علمی و انقلابی است.
 
ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر