تأملی
بر
تفسیری از «لبخندی»
که
لبخند
نیست.
ویرایش و تحلیل
از
میم حجری
سرچشمه:
آینده ما
۲۸ مرداد و اندیشه هائی در باره یک لبخند
رضا نافعی
۲۸ مرداد و اندیشه هائی در باره یک لبخند
رضا نافعی
«عصر ۲۷ مرداد
آقای هندرسون
سفیر کبیر آمریکا
به ملاقات دکتر مصدق رفت و صریحا اعلام نمود:
«چون دولت امریکا
ایران
را
در کام کمونیسم می بیند
و
کشورتان در اختیار توده ای ها ست،
دیگر رابطه ای با شما نخواهد داشت.»
دکتر مصدق جواب داد:
«من الان دستور می دهم جلوی تظاهرات توده ای ها را بگیرند.»
(عمیدی نوری به نقل از روزنامه اطلاعات ۲۷ مرداد ۱۳۵۳)
اندیشه هائی در باره یک لبخند
۱
انوشه،
چه هنگام خندیدن است؟
۲
نمی بینی که جلادان، با تفنگ ها شان در دست،
در برابرت صف کشیده اند؟
۳
نمی بینی که با گوش ها شان تیز،
در انتظار شنیدن فرمان آتش اند؟
۴
اینجا نقطه پایان است.
انتهای سفر است.
۵
و تو سیاووش نیستی که بی گزند از آتش بگذری.
۶
در آستانه پایانی.
انوشه،
چه هنگام خندیدن است؟
۷
انوشه می داند
که
نه هنگام گفتار است
نه امکان رساندن سلامی یا پیامی.
۸
و
با دست های بسته به چوبه تیرباران
حتی توان برافراختن مشت گره کرده نیز نیست.
۹
اما او هنوز گفتنی ها دارد.
۱۰
اگر بخت گقتن می داشت
باز هم برای آنها که هستند
و آنها که » از این پس به جهان می آیند »
می گفت
که
ما راویان قصه های رفته از یاد نیستیم،
از اکنون می گوئیم و از فردای بهتر .
۱۱
ما پیام آوران صبح رخشانیم
۱۲
پیام آوران امید
برای صاحبان سفره های تهی،
برای کارتن خواب ها،
برای کلیه فروش ها،
برای دست های پینه بسته
و
تهی از دستمزد کارگران.
که
ما راویان قصه های رفته از یاد نیستیم،
از اکنون می گوئیم و از فردای بهتر .
۱۱
ما پیام آوران صبح رخشانیم
۱۲
پیام آوران امید
برای صاحبان سفره های تهی،
برای کارتن خواب ها،
برای کلیه فروش ها،
برای دست های پینه بسته
و
تهی از دستمزد کارگران.
۱۳
برای کودکان آنها که آرزوی داشتن کاغذ و مدادی در دست
چون آروزی پرواز به ماه
دست نایافتنی است.
برای کودکان آنها که آرزوی داشتن کاغذ و مدادی در دست
چون آروزی پرواز به ماه
دست نایافتنی است.
۱۴
برای آفرینندگان ثروت ها که خود همواره باد به کف دارند.
۱۵
انوشه گفتنی های فراوان داشت.
۱۶
اگر می توانست پیامی بفرستد، باز هم چون روزگار پیشین، همراه با یاران همرزمش، پیدا و پنهان،
می گفت:
این ها که با تفنگ هاشان در برابر ما صف کشیده اند
نه تنها قلب ما که قلب امید به روزگاری بهتر را نشانه گرفته اند.
۱۷
اگراین ها وخداوندان شان را که در پشت اینها بر اریکه جهانگردانی نشسته اند
از میان برداریم،
می توانیم چهره خندان زندگی را ببنیم .
این شدنی است.
۱۸
انوشه پیام ها دارد
اما او را دیگر نه مجال گفتاری هست و نه راوی راستینی در برابر.
۱۹
یگانه راوی صادقی که در میدان است
همان دوربین خاموش عکاس است.
۲۰
این تنها امکان محتمل برای رساندن آخرین پیام
برای ثبت در دفتر خاطرات دوران
و
در دل و ذهن یاران است.
۲۱
آنگاه انوشه رو در روی مرگ
لب به خنده می گشاید.
۲۲
می داند
که
این خندۀ راز ناک، در این واپسین دم زندگی، از هر گفته ای گویاتر و از هر کلامی رساتر است .
۲۳
انوشه خندید
تا
به هزاران صاحبدلی که نگران او و همرزمانش هستند،
به آنها که در انتظار گرفتن خبری، اثری، رمزی، رازی از آنها هستند،
گفته باشد:
«رفقا
گریان نیستیم،
پشیمان نیستیم،
سرافرازیم از این که برای عدالت رزمیدیم ،
نه برای عدالتی که از ما دریغ داشتند،
برای عدالتی گسترده دامن،
عدالت برای همه ستمدیدگان،
برای عدالت اجتماعی.
رفقا
ما در این دم که آخرین دم است
با گردن افراخته
چشم در چشم دشمن دوخته ایم
و
خندانیم که در کنار خلق زحمتکش، همرزم شما بودیم
و
سرافرازیم که شاگرد مکتبی بودیم که آموزشگاه بی بدیل توده ها ست،
مکتبی که ما را راه و رسم دیدن، دانستن و رزمیدن آموخت.
۲۴
آن لبخند که نمودار نبرد حماسی یک نسل است
در حماسه آرش کمانگیر،
با کلام سیاوش ،
چنین تبیین یافت:
دلم از مرگ بیزار است
که مرگ اهرمن خو آدمی خوار است
ولی آندم که نیکی و بدی را گاه پیکار است
فرورفتن به کام مرگ
شیرین است
همان بایسته آزادگی
این است.
پایان
ویرایش
از
تارنمای دایرة المعارف روشنگری
۱
این لبخند انوشه ی توده و حزب توده،
نه لبخند،
بلکه زهرخند است.
۲
همین زهرخند
را
خسرو روزبه
هم
به هنگام امضای حکم اعدام خویش (؟)
بر لب داشته است.
۳
فلسفه ی این زهرخند
باید تحلیل شود.
ادامه دارد.
برای آفرینندگان ثروت ها که خود همواره باد به کف دارند.
۱۵
انوشه گفتنی های فراوان داشت.
۱۶
اگر می توانست پیامی بفرستد، باز هم چون روزگار پیشین، همراه با یاران همرزمش، پیدا و پنهان،
می گفت:
این ها که با تفنگ هاشان در برابر ما صف کشیده اند
نه تنها قلب ما که قلب امید به روزگاری بهتر را نشانه گرفته اند.
۱۷
اگراین ها وخداوندان شان را که در پشت اینها بر اریکه جهانگردانی نشسته اند
از میان برداریم،
می توانیم چهره خندان زندگی را ببنیم .
این شدنی است.
۱۸
انوشه پیام ها دارد
اما او را دیگر نه مجال گفتاری هست و نه راوی راستینی در برابر.
۱۹
یگانه راوی صادقی که در میدان است
همان دوربین خاموش عکاس است.
۲۰
این تنها امکان محتمل برای رساندن آخرین پیام
برای ثبت در دفتر خاطرات دوران
و
در دل و ذهن یاران است.
۲۱
آنگاه انوشه رو در روی مرگ
لب به خنده می گشاید.
۲۲
می داند
که
این خندۀ راز ناک، در این واپسین دم زندگی، از هر گفته ای گویاتر و از هر کلامی رساتر است .
۲۳
انوشه خندید
تا
به هزاران صاحبدلی که نگران او و همرزمانش هستند،
به آنها که در انتظار گرفتن خبری، اثری، رمزی، رازی از آنها هستند،
گفته باشد:
«رفقا
گریان نیستیم،
پشیمان نیستیم،
سرافرازیم از این که برای عدالت رزمیدیم ،
نه برای عدالتی که از ما دریغ داشتند،
برای عدالتی گسترده دامن،
عدالت برای همه ستمدیدگان،
برای عدالت اجتماعی.
رفقا
ما در این دم که آخرین دم است
با گردن افراخته
چشم در چشم دشمن دوخته ایم
و
خندانیم که در کنار خلق زحمتکش، همرزم شما بودیم
و
سرافرازیم که شاگرد مکتبی بودیم که آموزشگاه بی بدیل توده ها ست،
مکتبی که ما را راه و رسم دیدن، دانستن و رزمیدن آموخت.
۲۴
آن لبخند که نمودار نبرد حماسی یک نسل است
در حماسه آرش کمانگیر،
با کلام سیاوش ،
چنین تبیین یافت:
دلم از مرگ بیزار است
که مرگ اهرمن خو آدمی خوار است
ولی آندم که نیکی و بدی را گاه پیکار است
فرورفتن به کام مرگ
شیرین است
همان بایسته آزادگی
این است.
پایان
ویرایش
از
تارنمای دایرة المعارف روشنگری
۱
این لبخند انوشه ی توده و حزب توده،
نه لبخند،
بلکه زهرخند است.
۲
همین زهرخند
را
خسرو روزبه
هم
به هنگام امضای حکم اعدام خویش (؟)
بر لب داشته است.
۳
فلسفه ی این زهرخند
باید تحلیل شود.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر