دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۴۸)

 

پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن
اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت 

و دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین

پیشکش
به

امیر حسین آریان پور

تقسیم کار

·    تقسیم کار به روند مبتنی بر جداسازی و عضوبندی مستمر تولید، برای تولید فراورده معین لازم برای جامعه در زیر روندی اطلاق می شود که از طریق  تنظیم درازمدتش به صورت گروه انسانی منفرد و یا به صورت گروه های انسانی، کسب استقلال می کند.

·    (اصطلاح زیر روند را به تقلید از اصطلاح ریاضی زیر مجموعه می سازیم.

·    مترجم)

۱

·    مارکس میان سه نوع زیر از تقسیم کار تفاوت قایل می شود:

الف

·    تقسیم کارعام

ب

·    تقسیم کار خاص

پ

·    تقسیم کارمنفرد.

·    (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۲۳، ص ۳۷۱) 

۲

تقسیم اجتماعی عام کار

·    در تقسیم اجتماعی عام کار میان رشته های اقتصاد ملی زیر تفاوت گذاشته می شود:

الف

·    صنعت

ب

·    اقتصاد کشاورزی

پ

·    تجارت

ت

·    حمل و نقل و غیره

۳

تقسیم خاص کار

·    تقسیم خاص کاربه عضو بندی در رشته های اقتصاد ملی اطلاق می شود.

۴

·    تقسیم خاص کار به عنوان مثال در صنعت به تشکیل رشته های زیر منجر می شود:

الف

·    الکتروتکنیک

ب

·    ماشین سازی

پ

·    اوتومبیل سازی

ت

·    صنایع بافندگی

ث

·    گروه های صنعتی

ج

·    کارخانجات صنعتی

۵

تقسیم  کار منفرد

·    تقسیم کار منفرد به تعیین وظایف در روند کار در چارچوب کارخانه اطلاق می شود که ضمنا به تخصصی شدن وسیع محل های کار، ابزارهای کار و نیرو های کار منجر می گردد.

۶

·    هر تقسیم کار منفرد وابسته به عوامل زیر است:

الف

·    وابسته به نوع تهیه و تولید کالا ها ست:

۱

·    تولید تک تک کالا ها

۲

·     تولید سریال کالا ها

۳

·     تولید انبوه کالا

ب

·    وابسته به ساختار واقعا موجود تولید است:

۱

·    وابسته به اصل کارگاه است.

۲

·    وابسته به اصل فراورده است.

ادامه دارد.