سیری در گلستان سعدی (98)

 سعدی شیرازی 

 ( ۵۶۸ - ۶۷۱ هجری شمسی)

حکایت نهم

(گلستان با ب اول، ص 29) 

تحلیلی از شین میم شین

·        بر بالین حضرت یحیی پیغمبر معتکف (مشغول عبادت)  بودم، در جامع دمشق، که یکی از ملوک عرب که به بی انصافی منسوب بود، اتفاقا به زیارت آمد، نماز و دعا کرد و حاجت خواست:

درویش و غنی بنده این خاک در اند

و آنان که غنی ترند، محتاجترند

·        آنگه مرا گفت:

·        «از آنجا که همت درویشان است و صدق معاملت ایشان، خاطری همراه من کنند که از دشمنی صعب، اندیشناکم.»

·        گفتمش:

·        «بر رعیت ضعیف، رحمت آور، تا از دشمن قوی زحمت نبینی.

به بازوان توانا و قوت سر دست

خطا ست، پنجه مسکین ناتوان بشکست

نترسد آن، که بر افتادگان نبخشاید

که گر ز پای در آید، کسش نگیرد دست

هر آن، که تخم بدی کشت و چشم نیکی داشت

دماغ بیهده پخت و خیال باطل بست

ز گوش، پنبه برون آر و داد خلق بده

و گر تو می ندهی داد، روز دادی هست

*****

بنی آدم اعضای یکدیگرند

که در آفرینش، ز یک گوهرند

چو عضوی به درد آورد روزگار

دگر عضوها را نماند قرار

تو کز محنت دیگران بی غمی

نشاید، که نامت، نهند آدمی.»

پایان

  

·        معنی تحت اللفظی:

·        در مسجد جامع دمشق بر سر گور حضرت یحیی پیامبر مشغول عبادت بودم که یکی از شاهان عرب که به ستمگری معروف بود، تصادفا به زیارت آمد.

·        پس از نماز و التماس دعا طلب برآورده شدن حاجات خویش کرد.

·        چه غنی و چه فقیر بنده درگاه الهی اند و هر کس غنی تر باشد، محتاج تر است.

·        بعد رو به من کرد و گفت:

·        «از آنجا که دراویش جوانمردند و در معامله صداقت به خرج می دهند، در حق من هم دعا کنید.

·        برای اینکه از دشمنی سخت هراس دارم.»

·        گفتم:

·        «با رعایای ضعیف مهربانی پیشه کن تا از دشمن قوی آزار نبینی!»  

ادامه دارد.