باب اول
در عدل و تدبیر و رأی
حکایت نوزدهم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۴۵ ـ ۴۶)
بخش اول
۱
کسی را که بینی ز حق بر کران
منه با وی، ای خواجه، حق در میان
معنی تحت اللفظی:
با کسی که از حق فاصله گرفته، از حق دم مزن.
سعدی
در این بیت شعر،
دیالک تیک روشنگری
را
به شکل دیالک تیک حق پرستی و حق شنوی
بسط و تعمیم می دهد
و کسانی را که میانه خوبی با حق ندارند از شنیدن حق محروم می سازد.
این رهنمود نهائی سعدی است:
هر کس گمراه باشد، نباید هدایت شود.
تنها کسانی را باید هدایت کرد که حق پرست و درستکار باشند.
روشنگری نباید وسیله ای برای ابلاغ حقیقت و تغییر و تصحیح گمراهان باشد.
روشنگری نباید هدفمند باشد.
دیالک تیک روشنگری
یعنی
دیالک تیک انتقاد از خود و انتقاد اجتماعی (انتقاد از جامعه و همنوع)
یعنی
روشنگری
در آن واحد
هم
به
نفع خود روشنگر است
و
هم
به نفع همنوع و جامعه.
چون
نقد همنوع و جامعه
ضمنا
با
نقد خویشتن و امثال خویشتن توأم است.
بدون هماندیشی
تفکر محال است:
مطالعه کتابی، مقاله ای، بررسی اندیشه ای، تحلیل شعری و غیره
هم
نوعی هماندیشی با نویسنده و اشعر و صاحب نظر
است.
در ایده ئولوژی فئودالی
اما
روشنگری
مذموم تلقی می شود.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر