دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین (146)

فصل پنجم

 ایدئالیسم

پروفسور دکتر اندراس گدو

برگردان شین میم شین

قسمت هشتم

انتقام از واقعیت

انتقاد از فرهنگ به مثابه انتقاد از فلسفه

تکمیل گسست از تفکر کلاسیک بورژوائی:

فریدریش نیچه    

ادامه

57

·        اینها اگرچه به مثابه نتایج کرد و کار معنی گرانه ی سوبژکتیف انسانی تلقی می شدند، ولی به مثابه تفاسیر از قبل موجود، به ذهنیت عرفانی ـ معنی گر بی نام و نشان حاکم بر طبیعت سرشته بودند که خطوط عینیت واره طبیعی به خود می گرفتند:

·        نیچه می نویسد:

الف

·        «اراده به قدرت (قدرت طلبی) تفسیر می کند.

·        ما در تشکیل هر عضوی با تفسیر سر و کار داریم.

·        اراده به قدرت مرزبندی می کند، درجه تعیین می کند، اختلافات اعضا را بلحاظ قدرت تعیین می کند.»

·        (همانجا، ص 131)   

ب

·        «تفسیر پیشرونده، پیش شرط هر روند ارگانیکی است.»

·        (همانجا، ص 138)   

ت

·        بنظر نیچه زبان منشاء و باعث هر ذهنیت دروغین نافذ در «تفسیر» است.

58

·        انحراف اصلی ایدئالیسم نیچه از ایدئالیسم تفکر کلاسیک بورژوائی در طرز نگرش فلسفی نیچه به زبان نیز آشکار می گردد:

الف

ویلهلم هومبولت

 

·        تفکر کلاسیک بورژوائی ـ بویژه هردر و ویلهلم هومبولت ـ پس از حل تئوریکی مسئله عینیت اجتماعی زبان، پیوندهای تاریخی و سیستماتیکی واقعیت، زبان و شناخت را در نظر می گیرد.

ب

·        در فلسفه نیچه اما جای عینیت اجتماعی زبان را سرنوشت غیرقابل تغییر ذهنیت بی نام و غیرحقیقی مورد نظر او می گیرد.

·         پیوندهای تاریخی و سیستماتیکی واقعیت، زبان و شناخت بوسیله تقدم همان ذهنیت دروغین غیرحقیقی بلعیده می شوند.

·        بر طرح فلسفی زبان نیچه در بن بست  (اپوری) تز موسوم به پیش تشکیل زبانی مخدوش شناخت و واقعیت (تفسیر شده) سرپوش نهاده می شود.    

ت

·        هنیگفلد می نویسد:

·        «می توان گفت که نظر خود نیچه نهایتا به بن بست  ختم می شود:

·        این به اصطلاح «تفکر» چگونه باید صحت خود را به اثبات رساند، وقتی که خود آن همیشه در فرم زبان صورت می گیرد و زبان بنظر نیچه آدمی را به دروغ و باطل وامی دارد؟»

·        (هنیگفلد، «زبان به مثابه جهان نگری. هومبولت ـ نیچه»، مجله پژوهش فلسفی، جلد 30، دفتر شماره 3، ژوئیه ـ سپتامبر، 1979، ص 445)

ادامه دارد.

---