خرافه

خرافه

پروفسور ورنر شوفن هاور
برگردان شین میم شین

• در زمان های قدیم که هر مذهبی اعتقادات مذهبی خاص خود را مطلق می کرد، خرافه به معنی اعتقاد مذهبی خطا تلقی می شد.
• در قرن هجدهم، خرافه به اعتقادات مذهبی اطلاق می شد که به قول هگل، در تضاد با «خرد» قرار داشته اند، اما نه به تدین عقلی و «بطور عقلائی توضیح داده شده»

• خرافه در فلسفه مارکسیستی ـ لنینیستی ـ عمدتا ـ با مذهب مترادف است:
• مذهب بمثابه اعتقاد ضد شناخت علمی و به مثابه باور به قوای ماورای طبیعی، بطور کلی.

• در برخورد به پدیده های معاصر شعور مذهبی باید میان فرم های اعتقاد دگماتیکی با خصلت جهان بینانه فراگیر (مذاهب، فرقه های مختلف مذهبی) و نمودهای منفرد شعور مذهبی که ربطی به قبول سیستم جهان بینانه کلی مذهبی ندارند، تفاوت قایل شد.
• منظور ـ قبل از همه ـ عبارت است از بقایای مراحل رشد مذهبی که از نقطه نظر خصلت خویش عمرشان بلحاظ تاریخی به آخر رسیده است.
• این دسته از فرم های نمودین شعور مذهبی را فلسفه مارکسیستی ـ لنینیستی بمثابه فرم های اعتقادات خرافی ـ به معنی محدود کلمه ـ تلقی می کند.
• در این میان، پدیده های مربوط به جادو، توته میسم، فتیشیسم و انیمیسم نقش خاصی بازی می کنند.

• تحت تأثیر اسلام و قبل از همه مسیحیت قرون وسطی، فرم های بیشماری از آنها اشاعه وسیع یافته اند.

• فرم های مختلف خرافه که در کشورهای سرمایه داری هنوز هم اشاعه وسیع دارند، عبارتند از:

1
• جادوی بطرز اسرارآمیزی مؤثر که برای فرم های نمودین طبیعی (تعویض ماه، ترکیب ستاره ها، پدیده های طبیعی غیرعادی) در رابطه با سرنوشت انسانی و اعمال او (آرزوها، امراض و جنگ ها) نقش تأثیربخش مهمی قایل است.

2
• اخترشناسی (اسطرلاب) بمثابه سرچشمه بدبختی و فلاکت.

3
• جادوی اعداد:
• اعداد و ترکیبی از اعداد معین (اعداد سعد و اعداد نحس)

4
• جادوی واژه ها:
• بر زبان راندن واژه های معین که در کتب سحر و جادو جمع آوری شده اند.

5
• جادوی اشیاء:
• قایل شدن قوه اسرارآمیز به اشیاء، گیاهان و جانوران معینی.

6
• منابع شفابخش:
• معالجه درد، حتی درد جسمانی، ببرکت تأثیر سوبژکتیف صرف، با ادای واژه ها و یا مغناطیسم.

7
• عوامفریبی شایع مربوط به زیورآلات شفابخش (دستبند، گردن بند، عروسک و غیره)

8
• قایل شدن قوه ماورای طبیعی به افراد (جادوگران، رمالان، مرتاضان، طالع بینان، نگاه حسود، عجوزه ها و غیره)

9
• فال بینی عوامفریبانه حرفه ای

10
• تعبیر خواب

11
• سحر و جادوی عجوزگان (رؤیای جادوئی، تشعشع جمال و غیره)

12
• منابع فال بینی (کتب تعبیر خواب و رسانه ها)

13
• اعتقاد به ارواح و اشباح:
• باور به تصورات انیمیستی و رؤیا
• باور به تأثیربخشی ارواح خیر و شر
• باور به اثربخشی ارواح مردگان (زن سپیدپوش، ارواح درزن، ارواح خانه، ارواح محافظ و ارواح قدیسین).

14
• امروزه بویژه منابع اوکولتیستی در فرم های مختلف رواج دارند (احضار روح، پاراپسیکولوژی).

*****

• ریشه های این فرم های خرافه و نگرش های مذهبی، بطور کلی، در عوامل زیرین نهفته اند:

1
• در جهل مردم نسبت به پیوندها در طبیعت و جامعه

2
• در عجز و ناتوانی اوبژکتیف و سوبژکتیف (عینی و ذهنی) در مقابل قهر طبیعت و قانونمندی های اجتماعی

3
• در پوشاندن جامه عرفان به حوادث تصادفی.

*****

• در جوامع طبقاتی، اشاعه خرافه مذهبی ـ بویژه ـ در میان توده های تحت استثمار و ستم و در میان توده های مردم، که در جهل نگهداشته شده اند، بطور مداوم تقویت می یابد و به فرم های متنوع، توسط طبقات حاکم، برای تحکیم قدرت خویش تبلیغ می شود.

• باورهای خرافی مردم در کشورهای سرمایه داری از سوی عناصر بی وجدان برای پر کردن جیب خود همچنان مورد سوء استفاده قرار می گیرند.

• مبارزه بر ضد کلیه فرم های خرافه بخش مهمی از کار ایدئولوژیکی ـ سیاسی ـ توده ای احزاب مارکسیستی ـ لنینیستی در جهت تحکیم کرد و کار آگاهانه، خلاق، فعال و عملا دگرگونساز توده های مردم است.

• مراجعه کنید به مذهب، فتیشیسم، انیمیسم

پایان