هیچ‌چیز به اندازه‌یِ خرافات برای حکمرانی بر توده سودمند نیست.
۱
هیچ‌چیز به اندازه‌یِ خرافات برای حکمرانی بر توده سودمند نیست.
این ادعای اسپینوزا حاوی معانی زیر است:
مذهب = خرافات
مذهب = اسباب خرپروری و سواری کشی
مذهب در خدمت طبقات حاکمه است.
مذهب بهترین دستیار طبقات حاکمه و بدترین دشمن توده است.
این دعاوی اسپینورا را باید مورد تأمل قرار داد:
الف
مذهب = خرافات
من ـ زور از خرافات چیست؟
خرافه = اعتقاد غیرمنطقی و ثابت نشده به تأثیر امور ماورای طبیعت در امور طبیعی
واژه نامه
مذاهب
عوامل و قوای ماورای طبیعی را مقدم بر عوامل و قوای طبیعی می دانند.
مذاهب
جهان را مخلوق قوه ای ماورای طبیعی به نام خدا می دانند.
این اما یک موضعگیری فلسفی است.
این مبتنی بر جهان بینی ایدئالیستی است.
در جهان بینی ایدئالیستی
راه حل مسئله اساسی فلسفه همین است:
روح مقدم بر ماده و یا شعور مقدم بر وجود
است.
این موضعگیری فلسفی مذاهب
ربطی به خرافه ندارد.
ولی
زمینه را برای مقبولیت یابی خرافات هموار می سازد.
از خرافه بودن تا زمینه برای مقبولیت خرافه ساختن
فرسنگ ها فاصله است.
راه حل ماتریالیستی مسئله اساسی فلسفه
یعنی
ماده مقدم بر روح و یا وجود مقدم بر شعور
است
نیز
چه بسا زمینه را برای مقبولیت خرافات فراهم آورده است.
اسپینورا
میان خرافات و مذاهب
علامت تساوی می گذارد.
یعنی
نمی داند
که
مذهاب فرمی از شعور است.
مذهب
فرمی از شعور پادرهوا و وارونه است
ولی خرافه نیست.
ایراد اساسی مذاهب
ارائه راه حل ایدئآلیستی
ارائه راه حل وارونه
به
مسئله اساسی فلسفه
(تقدم و یا تأخر ماده بر روح و یا وجود بر شعور)
است.
یعنی
وارونه سازی دیالک تیک ماده و روح ویا دیالک تیک وجود و شعور
است.
مثال:
دیدن عکس روح الله در ماه
خرافه ای بیش نبوده است.
ولی ربطی به دین اسلام نداشته است.
اما
پاسخ ایدئالیستی اسلام
به
مسئله اساسی فلسفه
زمینه را برای مقبولیت چنین خرافاتی آماده ساخته است.
این خرافه بدان معنی بوده
که
حوادث طبیعی
(دیده شدن عکس روح الله در ماه)
تابع مشیت قوای ماورای طبیعی است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر