فرهنگ مفاهیم فلسفی (الف) احساس (۲) (بخش آخر)

 

پروفسور دکتر الفرد کوزینگ

برگردان

شین میم شین

 

 

ب

احساس های داخلی

 

 ۱

·    احساس های به اصطلاح ارگانیکی (عضوی) از سوی اعضای داخلی را می توان به شرح زیر نام برد:

 

الف

·    احساس شیمیائی

ب

·    احساس گرمائی

 

پ

·    احساس فشار هوا

 

ت

·    احساس درد  

 

۲

·    احساس های داخلی ـ در وهله اول ـ مظاهر ناشی از کرد و کار حیاتی جسم اند و برای عمل هدفمند انسان ها اهمیت خاصی دارند.

 

۳

·    تقسیم احساس ها به داخلی و خارجی نسبی است:

·    مثلا احساس های گرمائی، درد، تعادل، حرکت، تسریع، ارتعاش هم داخلی اند و هم خارجی.

 

۴

·    همه انواع احساس ها هم تصاویر جهان خارج اند، هم اخباری راجع به وضع و حال درونی جسم به ما می دهند و هم مظاهر کردوکار حیاتی جسم اند.

 

۵

·    بنابرین، احساس های خارجی در قوام گرفتن کردوکار آگاهانه و هدفمند انسانها نیز نقش مهمی بازی می کنند و احساس های داخلی فونکسیون معرفتی معینی به عهده دارند. 

 

۶

·    احساس ها در روند اثرگذاری فعال انسان ها بر محیط زیست پدید می آیند.

 

۷

·    خواص و روابط عینی جهان مادی، به مثابه  تحریکات بر اعضای حسی و یا بر گیرنده های عصبی تأثیر می گذارند.

 

۸

·    وقتی که تحریکات به حد معینی برسند، آنگاه موجب پیدایش روند تحریک عصبی ـ فیزیولوژیکی (نویرو فیزیولوژیکی) می شوند که توسط اعصاب حسی به مراکز حسی مربوطه در مغز ارسال می شوند.

 

۹

·    تحریکات عصبی در روند عصبی بغرنجی مورد تجزیه و ترکیب قرار می گیرند که در نتیجه آن، احساس ـ به مثابه  تصویر فکری ـ پا به عرصه وجود می گذارد.

 

۱۰

·    این روند بر اساس سیستم علامتی اولیه بنا بر اصل فعالیت عصبی واکنش مشروط صورت می گیرد.  

 

۱۱

·    احساس از تأثیر متقابل بیواسطه و فعلی (قابل یادآوری) میان اشیاء واقعیت عینی  و قوه شناخت انسانی پدید می آید.

 

۱۲

·    به قول لنین، احساس با توجه به پیدایش خود، عبارت است از تبدیل انرژی تحریکات خارجی به فاکت روحی.

·    (لنین، «مجموعه آثار»، جلد ۱۴، ص ۴۳)

 

۱۳

·    احساس میان روح (شعور) و جهان خارج رابطه بیواسطه برقرار می سازد.

·    به این دلیل می توان گفت که احساس اولین سرچشمه شناخت است.

 

۱۴

·    احساس عبارت است از تصویر یکی از خواص واقعیت عینی.

 

۱۵

·    محتوای احساس به طور عینی تعیین می شود.

 

۱۶

·    احساس خصلت عینی دارد.

·    زیرا آن یکی از خواص عینی فعلی جهان مادی را تقریبا به درستی منعکس می کند.

 

۱۷

·    اما احساس انسانی هرگز کپیه واقعیت عینی نیست:

·    برای اینکه تصویرسازی به واسطه طرز کار و قانونمندی اعضای حسی و سیستم عصبی مرکزی صورت می گیرد.

·    و لذا احساس حاوی یک جنبه سوبژکتیو نیز است که هم شامل حال محتوا و هم شامل حال فرم می شود.

 

۱۸

·    احساس در پیوند با سوبژکت تحقق می یابد و لذا وضع و حال جسم، اعضای حسی و سیستم عصبی و وسعت دانش سوبژکت تأثیر تعیین کننده بر چند و چون احساس می گذارند.

 

۱۹

·    احساس وحدت اوبژکتیو و سوبژکتیو (عینی و ذهنی) است.

 

۲۰

·    اما عناصر سوبژکتیو (ذهنی) ـ در تحلیل نهائی ـ خود نیز به طور عینی تعیین می شوند.

·    زیرا اعضای حسی و سوبژکت شناسنده به طور کلی، خود محصول تکاملی ماده عینی ـ واقعی موجود است.

 

۲۱

·    هر احساسی محدود است.

 

۲۲

·    هر احساسی تنها برش بسیار کوچکی از واقعیت عینی را ارائه می دهد.

 

۲۳

·    اما مجموعه احساس ها مواد حسی ضرور را در اختیار انسان قرار می دهند که حلاجی عقلی آنها شناخت هرچه بیشتر و ژرفتر واقعیت عینی را امکان پذیر می سازد.

 

·    مراجعه کنید به شناخت، تفکر.

 

پایان