دایرة المعارف روشنگری: فرهنگ مفاهیم فلسفی (ب) برابری اجتماعی

۱۴۰۱ مهر ۲۴, یکشنبه

فرهنگ مفاهیم فلسفی (ب) برابری اجتماعی

پروفسور دکتر ولفگانگ پطر ایش هورن
برگردان

شین میم شین

• برابری اجتماعی عبارت است از اصل به لحاظ تاریخی و طبقاتی مشخصا تعیین شده در زمینه تشکیل روابط اجتماعی میان طبقات، گروه ها و افراد مختلف جامعه که انسان ها بر طبق معیارهای معینی برابر تلقی می شوند:

الف

• برابری در مقابل خدا

• برابری در مقابل قانون

• برابری در تملک وسایل تولید

• برابری در امکان شرکت در اداره دولتی حیات اجتماعی.

• این معیارها همیشه ـ در تحلیل نهائی ـ بیانگرمنافع و خواست های نیروهای طبقاتی اند.

برابری بورژوائی

• اصل بورژوائی ـ دموکراتیک برابری که شعار مبارزه بر ضد فئودالیسم بوده است و نقش تاریخی مهمی بازی کرده است، به برابری قضائی و سیاسی محدود می شود و باید با دوام نابرابری اقتصادی ناشی از استثمار، فرمال (صوری) بماند.

(ما هرگز نباید فرمال را با فرمالیته یکسان تلقی کنیم.
فرمال

در دیالک تیک فرم و محتوا تعیین می شود

به نوبه خود بر محتوا تأثیر متقابل می گذارد.

مترجم)

• به قول لنین، «تا زمانی که استثمار طبقه ای بوسیله طبقه دیگر به طور کلی ریشه کن نشده، برابری واقعی و حقیقی نمی تواند وجود داشته باشد.»

• این اصل در نظام سرمایه داری هرگز به طور قطعی تحقق نیافته است. همانطور که نفی برابرحقوقی ملی و نفی برابرحقوقی زنان در کاپیتالیسم نشان می دهد.

• و بالاخره تحت شرایط سرمایه داری انحصاری ـ دولتی با تعمیق قطب بندی میان استثمارگران و استثمارشوندگان، این اصل با از بین بردن آزادی های بورژوائی ـ دموکراتیک آشکارا زیرپا گذاشته می شود.

برابری پرولتری

• محتوای اصلی اصل برابری پرولتری به شرح زیر است:

• مطالبه از میان برداشتن استثمار، طبقات و تفاوت های طبقاتی.

• مطالبه از میان برداشتن نابرابری انسانها در رابطه با مالکیت بر وسایل تولید.

• به عبارت دیگر، مطالبه برقراری مناسبات مالکیت سوسیالیستی، توسعه شیوه تولید سوسیالیستی و تضمین آن، بوسیله حاکمیت سیاسی طبقه کارگر.

• برابری واقعی قضائی و سیاسی انسان ها نیز تحت شرایط سوسیالیستی بر این مبنا برقرار می گردد.

• این برابری اولا در شرکت برابرحقوق فعال کلیه شهروندان در اداره دولت، اقتصاد و دیگر روندهای اجتماعی ـ برطبق اصول دموکراتیک ـ تحقق می یابد.

• ثانیا در برابرحقوقی همه شهروندان در رابطه با آموزش و پرورش و امثالهم که به وسیله دولت سوسیالیستی تضمین و عملی می شود.

• مطالبه برابری در رابطه با تقسیم ثروت مادی جامعه براساس اصل «از هرکس به اندازه استعدادش، به هرکس به اندازه کارش!» تحقق می یابد.

• بقایای نا برابری در تقسیم ثروت مادی که از تفاوت در استعداد، مهارت و موقعیت زندگی شخصی (مثلا بزرگی خانواده) ناشی می شوند، می توانند تنها در کمونیسم ـ به طور کلی ـ از میان برداشته شوند.

• آنگاه که وفور کالاهای مادی و فرهنگی گذار به اصل تقسیم «ازهرکس به اندازه استعدادش، به هرکس به اندازه نیازش!» را امکان پذیر می سازد.

۱۰

• کلیه مسائل مربوط به برابری و برابرحقوقی باید از نقطه نظر تاریخی و طبقاتی مورد بحث و بررسی قرار گیرند.

۱۱

• لنین خاطرنشان می شود که میان استثمارگر و استثمارشونده هرگز نمی تواند برابری حاکم باشد:
• «استثمارگر نمی تواند با استثمارشونده برابر باشد.
• این حقیقت امر، محتوای اصلی سوسیالیسم را تشکیل می دهد.»

۱۲

• این امر به ویژه در مبارزه طبقاتی تحت حاکمیت سیاسی طبقه کارگر نیز صادق است.

۱۳

• پس از برقراری نظام جامعتی سوسیالیستی نیز نمی تواند میان توده های تحت رهبری طبقه کارگر و نیروهای طبقاتی با تمایلات ارتجاعی که سودای بازگرداندن نظام جامعتی سرمایه داری را در سر دارند، برابری و برابرحقوقی برقرار باشد.

۱۴

• اصل طبقاتی برابری سوسیالیستی تنها زمانی می تواند تحقق یابد و تضمین شود که کلیه تشبثات ضد نظام دولتی و ضد نظام جامعتی سوسیالیسم توسط حاکمیت سیاسی طبقه کارگر سرکوب شوند.

• مراجعه کنید به سوسیالیسم و کمونیسم.