دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۴۱۴)

 

پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت

و

دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین  

سیبرنتیک

۱

·    سیبرنتیک (کیبرنتیک) یک واژه یونانی است.

۲

·    سیبرنتیک به علم قانونمندی های عام سازمان و عملکرد (فونکسیون) سیستم های دینامیک (پویای) بغرنج اطلاق می شود که مجهز به رفتار آماجگرای اکتیو اند.

·    یعنی سیستم هایی اند که با دریافت، ذخیره، انتقال و حلاجی اطلاعات، روندهای هدایت و تنظیم را جامه عمل می پوشانند.

۳

·    کشف پیوند بنیادی میان رفتار اکتیو سیستمی (هدایت و تنظیم) و دریاقت اطلاعات و استفاده از آنها، اندیشه اصلی سیبرنتیک را تشکیل می دهد.

۴

·    سیبرنتیک بر مبنای این اندیشه اصلی، امکان تعیین علمی  قانونمندی های عام کلیه سیستم هایی را که مجهز به رفتار آماجگرا هستند، مثلا سیستم های بیولوژیکی، سیستم های جامعه ای و سیستم های فنی را، از سویی و مدل بندی (مدل سازی) سیستم هایی که به عرصه دیگری از واقعیت عینی تعلق دارند، مثلا به عرصه بیولوژیکی و یا اجتماعی تعلق دارند، با وسایل و متدهایی را فراهم می آورد که به عرصه دیگری از واقعیت تعلق دارند.

·    به عنوان مثال، ساختن مدل فونکسیون های حلاج اطلاعات معین مغز با وسایل الکتروتکنیک.

۵

·    سیبرنتیک به انتزاع ترکیب شیئی ـ انرژتیکی سیستم های واقعی با رفتار اکتیو می پردازد.

۶

·    سیبرنتیک به مدد متدهای مته متیکی (ریاضی) هم از نقطه نظر توانایی اش در زمینه  تبدیل اطلاعات به طرز رفتار معینی، یعنی به استراتژی رفتاری معینی که به طرق مطلوب به آماج رفتاری منتهی می شود و هم از نقطه نظر تحقق بخشی به ساختار و سازمان سیستم برای این فونکسیون به بررسی های لازم مبادرت می ورزد.

۷

·    به همین دلیل، سیبرنتیک نمی تواند جای  بررسی مسائل خاص رفتار و توسعه سیستم ها توسط علوم و رشته های بیولوژیکی، جامعه ای و فنی را بگیرد.

۸

·    علوم و رشته های بیولوژیکی، جامعه ای و فنی  اما از سوی دیگر از سیبرنتیک تکانه های متدئولوژیکی مفید، جهت تعمیق و تدقیق در زمینه معارف مربوط به مسائل عام سیستم ها و عملکرد (فونکسیون) آنها در عرصه مربوطه دریافت می کنند.

ادامه دارد.