شین میم شین
باب دوم
در احسان
حکایت هجدهم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۷۱)
۱
رعیت پناها، دلت شاد باد
به سعی ات مسلمانی آباد باد
معنی تحت اللفظی:
ای ابوبکر سعد که پشت و پناه رعایا هستی،
الهی که دلت شاد باشد و به برکت تلاش تو مسلمانی اباد باشد.
سعدی
در این بیت شعر،
دیالک تیک طبقه حاکمه و توده
را
به شکل دیالک تیک شاه و رعیت بسط و تعمیم می دهد و از آن دیالک تیک همه چیز و هیچ می سازد.
آن سان که طبقه حاکمه (شاه) به پشت و پناه و تکیه گاه توده (رعیت) مبدل می شود.
در نتیجه آن،
دیالک تیک یاد شده فرو می پاشد و از آن «رابطه» یکسویه وابستگی باقی می ماند.
این را ما وارونه سازی تعمدی و آگاهانه می نامیم.
خود سعدی این را بهترازهمه می داند و در اشعار دیگر عکس این ادعا را ابراز داشته است:
رعیت نشاید به بیداد کشت
که مر سلطنت را، پناهند و پشت.
معنی تحت اللفظی:
بر رعایا نباید ظلم و ستم روا داشته شود.
برای اینکه رعایا پشت و پناه سلطنت اند.
سعدی
در این بیت شعر،
رعیت را پشت و پناه سلطنت می نامد و این در تحلیل نهائی، نظری رئالیستی (واقع بینانه) و راسیونالیستی (عاقلانه)
است.
چون یکی از منابع گنج شاهان،
غارت حاصل کار توده مولد و زحمتکش است و در صورت فرار دهقانان از دهات، پادشاه هم از نظر اقتصادی و هم از لحاظ نظامی تضعیف و خانه خراب خواهد شد.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر