خود آموز خود اندیشی (۸۲۹)

  

شین میم شین

باب دوم

در احسان

حکایت بیستم

بخش اول

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۷۴ ـ ۷۵)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

 

۱

زر اندر کف مرد دنیا پرست

هنوز ای برادر به سنگ اندر است

معنی تحت اللفظی:

زر در دست افراد مال پرست، بسان زری است که هنوز از سنگ استخراج نشده است.

 

در قاموس سعدی

زر به شرطی زر است که کالا باشد و نه زر.

مثلا نان و خرما و حلوا باشد.

 

سعدی

 در این بیت شعر،

 دیالک تیک وسیله و هدف

را

 به شکل دیالک تیک زر و مصرف بسط و تعمیم می دهد:

زری که مصرف نشود، با زر پنهان در خارا فرقی ندارد.

 

این ادعای سعدی

همزمان حاوی نکات درست و نادرست است.

زر باید وسیله نیل به هدفی باشد.

در این مورد می توان با سعدی موافق بود.

 

اما با این ادعای او که زر فقط باید برای لذت فئودالی (خور و خواب و عیش و نوش و گردش و تفریح و قمار و غیره) صرف شود، نمی توان موافق بود.

 

زر باید علاوه بر وسیله تهیه نیازمندی های مادی و فکری انسانی بودن، برای بازتولید زر، برای تکثیر زر، برای به میراث گذاشتن به نسل های آتی، به عنوان ارزش پولی جامعه مورد استفاده قرار گیرد.

این جنبه ای است که سعدی و همه ایدئولوگ های فئودالی در نظر نمی گیرند.

آنها تولید را نمی شناسند.

 

زر آزاد از خارا را هرگز نمی توان با زر پنهان در خارا یکی تلقی کرد.

 

زر آزاد از خارا، به معنی شیمیائی آن با زر پنهان در خارا یکی است.

 

اما زر استخراج شده از خارا تفاوت کیفی با زر پنهان در خارا دارد.

زر استخراج شده  از خارا

تبلور کار انسانی است و انسان در واقع همین جوهر انسانی زر را می پرستد.

 

زر را نمی توان مثل شن به راحتی به دست آورد.

برای تهیه یک کیلو شن کار به مراتب کمتری لازم است تا برای استخراج یک میلیگرم زر.

 

ارزش غول آسای زر در همین ارزش کار مفیدی است که در آن تبلور یافته است.

 

این در مورد هر ثروت اجتماعی دیگر نیز صدق می کند.

 

داروی ضد سرطان

می تواند با صرف هزاران ساعت کار آزمایشگاهی ـ تحقیقی ـ علمی تولید شود و متناسب با کار مفید تبلور یافته در آن ارزشمندتر از داروی سهل التولید خواهد بود.

 

زر،

چه در دست مرد دنیاپرست و چه در دست سعدی در حرف دنیاستیز

ماهیت واقعی خود را دارد،

 نتیجه زحمت جسمی و فکری انسانی است، که آن را از بند صخره آزاد کرده است.

 

ادامه دارد.